སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པ་དང་འགྲོགས་པའི་ལོ་བཅུ།
—— བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་བོད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་སྐད་འཕྲིན་སྤྱི་རྟགས་གཉེར་ནས་ལོ་བཅུ་འཁོར་བར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ།
ཆུ་བོ་ཐམས་ཅད་ཆབ་རོམ་གྱི་མལ་ལས་དལ་བ་དལ་བུར་གཉིད་ལས་སད་ཅིང་། གང་སར་རེ་བ་དང་གསོན་ཤུགས་ཀྱི་དཔལ་འབར་བའི་དཔྱིད་ཀྱི་ནམ་དུས་འདིར། ངེད་བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་བོད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་སྐད་འཕྲིན་སྤྱི་རྟགས་ཀྱིས་ཀྱང་དུས་བཟང་འདི་དང་འགྲོགས་ནས། རང་གི་བགྲང་བྱ་བཅུ་ཡི་འཁྲུངས་སྐར་བསུས་ཡོད།
ལོ་བཅུ་པོ་ནི་དཀའ་སྡུག་དང་རྔུལ་ཆུས་ཁེངས་པའི་འཚོལ་སྙེག་གི་ལམ་བུ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ལ། མཚར་སྡུག་དང་གྲུབ་འབྲས་ཀྱིས་གཏམས་པའི་རྫོགས་ལྡན་གྱི་ལོ་བཅུའང་རེད། བགྲང་བྱ་བཅུ་ཡི་བགྲོད་ཟིན་པའི་ལམ་བུ་དེར་ཕྱི་མིག་ཅིག་ལྟ་སྐབས། ད་གཟོད་དེ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་རིང་མིན་ཐུང་མིན་གྱི་མི་ཚེའི་འགྲུལ་བཞུད་དུམ་བུ་ཞིག་ལ་བསྐྱར་ལྟ་ཞིག་བྱས་པ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས།
རེད་ཨང་། དུས་ཚོད་ནི་ཆུ་མོའི་རྒྱུན་དང་འདྲ་བར་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་སྡོད་ཁོམ་མེད་པར་དལ་བ་དལ་བུར་བཞུར་འགྲོ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཅིང་། རྩ་ཆེ་ཤོས་ནི་དུས་ཚོད་ཡིན་པར་ངེས་ཤེས་རྙེད་པ་དང་རིན་བྲལ་གྱི་དུས་ཚོད་མིག་ཡུད་ཙམ་ལ་ཟད་འགྲོ་བར་བློ་ཕམ་དང་ན་ཟུག་སྐྱེ་བ་དེ་ཡང་ལོ་ཚོད་སླེབས་པའི་རྟགས་ཡིན་པ་འདྲ། འོན་ཀྱང་། དེ་ལ་ལྡོག་ཐབས་མེད་པས་མགོ་བོ་གཟེངས་སུ་བཏེགས་ནས་མུ་མཐུད་མདུན་དུ་སྐྱོད་དགོས་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་མི་རེ་ངོ་རེའི་ཕྲག་ཐོག་ཏུ་བབས་པའི་འགན་འཁྲི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་ན་མི་འགྲིག་པ་མེད་སྙམ།
ལོ་བཅུ་ཡི་གོང་དུ། བོད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་སྐད་འཕྲིན་སྤྱི་རྟགས་དངོས་སུ་བཏོན་ཞིང་། ཚན་ཁག་གསར་པར་ལས་མི་གསར་པ་དགོས་སྟབས། ང་རང་ཡང་གོང་རིམ་གྱི་བཀའ་བཞིན་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་ལས་གནས་སུ་བསླེབས། དེ་ནས་བརྩིས་ན་ད་བར་ལས་གནས་དེའི་ཐོག་འབད་འབུངས་བྱས་ནས་ལོ་བཅུ་ཏག་ཏག་ཕྱིན་འདུག སྐབས་དེ་དུས་བོད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པ་ཞེས་པ་དེ་ངའི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་ཐ་སྙད་གསར་རྐྱང་ཞིག་སྟེ། ལས་གནས་དེར་གསར་འགྱུར་གྱི་ཟབ་གསལ་མྱུར་གསུམ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་དགོས་པ་གང་ཞིག ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བྱང་ཚད་མཐོན་པོ་དགོས་པ་ནི་ཨ་ཅང་བརྗོད་མེད་དང་། དེ་ནས་ནང་དོན་དང་། ཁ་བྱང་། དག་ཆ་སོགས་ཀྱི་བླང་བྱ་ཤིན་ཏུ་མཐོ་བའི་ཁར། ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུ་རྩལ་སྤྲུགས་ཀྱིས་ཀློག་པ་པོ་མང་དུ་གཏོང་བའི་ཐབས་ལའང་མཐོང་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས་པ་ནི་ལས་རིགས་འདིའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཏུ་གྲུབ། ལྷག་པར་དུ། བརྙན་ལམ་སྒྲིག་སྦྱོར་དང་སྒྲ་འཇུག་བྱེད་སྐབས། བརྙན་དང་སྒྲ་དྲས་སྒྲིག་དང་། གྱོན་ཆས་གྲ་སྒྲིག རྣམ་པ་འདོན་སྟངས། སྐད་གདངས་མཐོ་དམའ་སྙོམས་སྒྲིག་སོགས་ལའང་ཉིན་གཅིག་ལ་དཔེ་བླངས་པ་བཞིན་རང་ནུས་ཅི་ལྕོགས་ཀྱིས་གང་ཡག་གང་ལེགས་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས་པ་དེ་རྒྱུན་འཇགས་སུ་གྱུར། འོན་ཀྱང་། དེ་ལས་ཀྱང་དཀའ་ཁག་ཆེ་བ་ནི་བརྙན་ལམ་དང་སྒྲ་འཇུག་གི་ནང་དོན་མང་ཆེ་བ་ངག་ལ་ཟིན་ཏེ་ཕབ་འཇུག་བྱེད་སྐབས་འཁོན་ཐོགས་མེད་པར་ཤར་མར་ཐོན་ཐུབ་པ་དགོས་པས། དུས་ཚོད་དང་སེམས་ནུས་མང་དག་ཅིག་འདོན་དགོས་པ་ནི་སྨོས་ཅི་དགོས། སྐབས་དེ་དུས་བོད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་ཚན་ཁག་གི་ཁོངས་མིའི་གྲས་སུ་འགྲོ་འདོད་མེད་པར་སེམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཐོལ་པ་མང་པོ་ཞིག་སླེབས་ལ། འགྲོ་འདོད་མེད་པའི་སྡུག་གཏམ་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་འདོན་དགོས་བྱུང་། འོན་ཀྱང་། ངའི་མ་དྲིན་ཆེན་དང་ཚེ་འདིའི་ལམ་གྲོགས་བཟང་པོས་དཔྱིད་ཉི་རིང་པོ་གྲང་གསུམ་དྲོ་གསུམ་དང་། མི་ཚེ་རིང་པོ་སྐྱིད་གསུམ་སྡུག་གསུམ་ཡོད་ལུགས་དང་། གོང་རིམ་གྱི་བཀའ་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུ་དགོས་ལུགས། སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པར་ཕྱིས་འབྱུང་མདུན་ལམ་ཡག་པོ་ལྡན་ལུགས་སོགས་གནས་ལུགས་མང་དག་ཅིག་ང་ལ་བསམ་པའི་རྒྱགས་ཕྱེའི་ཚུལ་དུ་བསྩལ་བས། དེ་ནས་བཟུང་། ངས་ཀྱང་ལྷག་བསམ་གཙང་མའི་ཡིད་ཆེས་དང་བཅས་བོད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་ལས་ལ་གཞོལ་བའི་འགྲུལ་བཞུད་གསར་རྐྱང་ཞིག་གི་དབུ་ཁྱུད་འབྲི་འགོ་བརྩམས།
དང་ཐོག་འདི་གར་སླེབས་དུས་ཡོད་ཚད་གསར་དུ་འགོ་འཛུགས་དགོས་ཤིང་། ཐམས་ཅད་མུན་ནག་སྦར་ཉུལ་གྱི་ཚུལ་དུ་འཚོལ་ཞིབ་དང་ལག་ལེན་ཁྲོད་དུ་རིམ་པས་ཉམས་མྱོང་གསོག་དགོས་ཁར། ང་དང་ལས་རོགས་འགའ་ཤས་ལས་མེད་པས་ཁེར་རྐྱང་དང་སྐྱོ་སྣང་སོགས་བརྗོད་མི་ཤེས་པའི་ཚོར་བ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བློ་ཡུལ་དུ་འཆར་ནས། གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་བལྟས་ཏེ་ང་ཚོར་རླུང་རྟ་ཡག་པོ་མེད་ཚུལ་དང་གོང་རིམ་གྱི་བཀོད་སྒྲིག་ལ་བཏང་སྙོམས་མེད་ལུགས་སོགས་ཀྱི་ཉོག་གཏམ་མང་པོ་བརྗོད་ནས། དབུགས་རིང་ཡང་ཡང་འཐེན་དགོས་བྱུང་བ་དུས་ད་ལྟའང་སེམས་ཀྱི་མེ་ལོང་ངོས་སུ་ཝ་ལེར་འཆར་འོང་།
ཇི་སྐད་དུ། གོམས་ན་སླ་བར་མི་འགྱུར་བའི། དངོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལྟར། ཉིན་མ་གཅིག་སོང་གཉིས་སོང་གོམས་འདྲིས་ཇེ་ཆེ་ནས་ཇེ་ཆེར་སོང་བ་དང་། ལས་ཀ་གསར་པ་ལའང་བློ་སྐྱེད་གསར་པ་དང་ངོས་འཛིན་གསར་པ་བྱུང་ནས། དངན་པ་འཐེན་ཚད་ཇེ་ཉུང་ནས་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་ལ། ཕན་ཚུན་སྐྱིད་སྡུག་གཅིག་པའི་ཚན་ཁག་གསར་པའི་འཚོ་བར་རིམ་གྱིས་གོམས་པས། ང་ཚོ་ཚང་མས་ཐུན་མོང་གི་ལས་གནས་སུ་རང་སེམས་ལྷོད་ལ་ཕབ་སྟེ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རྟ་ཕོ་ལྕག་གིས་བྲབས་པ་ཡིན།
དུས་དེ་ནས་བཟུང་། ང་ཚོས་སེམས་ནུས་གཅིག་སྒྲིལ་དང་དཔུང་པ་མཉམ་གཤིབ་ཀྱིས་དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁྱད་དུ་སད་ཅིང་ངལ་བ་སྟོང་ཕྲག་འཛུམ་གྱིས་བསུས་ཏེ། 《ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལེགས་བཤད》དང《ཚོགས་འདུ་གཉིས་ཀྱི་ཆེད་སྒྲིག》 《དམངས་འཚོའི་ཆ་འཕྲིན》སོགས་ལེ་ཚན་མང་དག་ཅིག་བཏོན་ནས། འཕྲལ་ཕུགས་གཉིས་ལ་མཁོ་བའི་སྲིད་ཇུས་དང་ཤེས་བྱ་རེ་རེ་གོ་སླ་ཞིང་ཉན་སྤྲོ་བའི་ལམ་ནས་རྒྱ་ཆེའི་ཀློག་པ་པོ་རྣམ་པའི་མིག་ཡིད་རྣ་བའི་དགའ་སྟོན་དུ་ཕུལ་ཏེ། གསར་འགྱུར་གྱི་གསོལ་སྟོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་གཤོམ་འགོ་བརྩམས། ད་དུང་གཟའ་མཇུག་ལ《ཡིད་གསོས་གླིང》ལྟ་བུའི་གླུ་གཞས་སྒྱུ་རྩལ་ངོམ་སྟོན་བྱེད་སའི་གར་སྟེགས་ཤིག་བསྐྲུན་ཏེ། གླུ་གར་གྱི་རྒྱ་མཚོར་གྲགས་པའི་བོད་ཀྱི་གླུ་གར་རིག་གནས་ཀྱི་དྲི་ངད་ལྷང་ལྷང་དུ་འཐུལ་བའི་སྙན་མོ་གླུ་ཡི་མཆོད་པ་རེ་རེ་ཀློག་པ་པོ་རྣམ་པར་ཕུལ་བར། 《ནམ་མཁའི་ལྷ་མོ》དང《རྨི་ལམ་ཞིང་ཁམས》སོགས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་མང་པོར་ལྟ་མཁན་དང་ཉན་མཁན་ཁྲི་མང་པོ་བྱུང་ཡོད། དེས་མ་ཟད《བདེ་ཐང་རྒྱུན་ཤེས་ཀུན་གསལ》དང《དམངས་སྲོལ་རིག་གནས་ཀུན་འདུས》སོགས་ལེ་ཚན་ཡང་བཏོན་ནས། བདེ་ཐང་གི་རྒྱུན་ཤེས་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བ་དང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་མ་ཉམས་གོང་སྤེལ་དང་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་སོགས་ཀྱི་བྱ་གཞག་གང་མང་ལ་འབད་བརྩོན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས། གོང་འགོ་ཁྲིད་ནས་འོག་མང་ཚོགས་ཚང་མའི་ཁས་ལེན་དང་བསྔགས་བརྗོད་ཐོབ་པ་ཡང་ཐེངས་གཅིག་གཉིས་མིན་ལ། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་མཛད་ཕྱོགས་སྲིད་བཟང་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་གསར་འགྱུར་སྣ་ཚོགས། བདེ་ཐང་གི་རྒྱུན་ཤེས། དམངས་སྲོལ་རིག་གནས་སོགས་འཕྲལ་མར་གཏོང་སྤེལ་ཨེ་ཐུབ་ལ་འབད་པར། ངེད་ཚོའི་སྐད་འཕྲིན་སྤྱི་རྟགས་དེའང་རིམ་གྱིས་གཙོ་རྒྱུན་དང་དབང་གྲགས་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར།
དེང་གི་ཆར། ང་ཚོའི་བོད་ཡིག་སྐད་འཕྲིན་སྤྱི་རྟགས་ལ་དོ་ཁུར་གནང་མཁན་ཤིན་ཏུ་མང་ཞིང་། ལྷག་པར་དུ། དེའི་ཁྲོད་ནས་ཀྱང་མང་ཆེ་བ་ནི་གཞི་རིམ་གྱི་མང་ཚོགས་ཡིན་པས། རང་གིས་སྦྱངས་པའི་ཤེས་བྱ་རིག་གནས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕ་ཡུལ་གྱི་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་ཕུགས་འདུན་གཙང་མ་ཞིག་སེམས་ཀྱི་ཞིང་སར་བཏབ་མྱོང་བའི་ཞིང་གྲོང་གི་བུ་མོ་དཀྱུས་མ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན། དེ་ནི་སྔ་བར་ཕྱི་གསུམ་དུ་གཟི་བརྗིད་ཅིག་དང་སྤོབས་སེམས་ཤིག་ཏུ་སྒོམ་བཞིན་ཡོད།
བཞུད་ཟིན་པའི་ལོ་བཅུ་པོར་ཕྱི་མིག་ལྟ་སྐབས། དེ་ནི་རང་གི་འདས་སོང་གི་མི་ཚེའི་ལམ་བུར་ཕྱི་མིག་ལྟ་བ་དང་འདྲ་ཞིང་། ལོ་བཅུ་ཡི་གོང་དུ། ངས་རང་ཉིད་བོད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་ལས་གནས་སུ་མངགས་པར་སུན་སྣང་དང་བློ་ཕམ་སྐྱེས་ཀྱང་། ལོ་བཅུ་ཡི་རྗེས་སུ་ངས་རང་ཉིད་ལ་ལས་གནས་གསར་པ་དེ་ནས་རིན་ཐང་དང་ཕུགས་བསམ་གྱི་ལམ་བུ་གསར་པ་ཞིག་རྙེད་པར་སྤོབས་སེམས་སྐྱེས་ལ། རིག་གནས་ལ་སྦྱངས་པ་མ་ལྷོད་པར་ལས་རོགས་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་མདུན་སྐྱོད་ཀྱི་ལམ་བུར་བསྐྱོད་ཐུབ་པར་ཡིད་སེམས་སྤྲོ་བ་བརྟས། ལོ་བཅུ་ཡི་གོང་། ངས་ལས་གནས་གསར་པའི་ཐོག་ཏུ་གར་འགྲོ་གང་བྱེད་མི་ཤེས་པར་ལུས་པར་སྡུག་ཡུས་དང་དངན་པ་ཡང་ཡང་འཐེན་མྱོང་ཡང་། ལོ་བཅུ་ཡི་རྗེས་སུ་ངས་རང་ཉིད་ལ་ངོམས་སུ་ཆོག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་ལུས་སེམས་ཧྲིལ་པོ་དགའ་བ་འབུམ་གྱིས་མྱོས་འོང་། ལོ་བཅུ་ཡི་གོང་། ངས་ཕྲག་ཐོག་ཏུ་བབས་པའི་ལས་འགན་ལ་སྐྱོ་ངལ་དང་ཡིད་ཆད་སྐྱེས་ཀྱང་ལོ་བཅུ་ཡི་རྗེས་སུ་ངས་ཕ་ཨ་ཁུའི་བློ་ཁ་དང་མཐུན་ཞིང་བུ་ཚ་བོའི་མོས་པ་དང་བསྟུན་ཏེ། ཕ་ཡུལ་གྱི་མི་དམངས་ལ་རང་གི་ནུས་པས་སྲི་ཞུ་ཅུང་ཟད་བསྒྲུབས་ཐུབ་པར་སྤོབས་པ་སྐྱེས་འོང་།
ལོ་བཅུ་ཡི་རིང་། ངས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆེས་མཛེས་པའི་ལང་ཚོའི་གོམ་སྟབས་བོད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་གར་སྟེགས་སུ་བསྒྱུར་ཡོད་ལ། གཞོན་དུས་ཀྱི་ལོ་ཚོད་ཁོ་ནར་དབང་བའི་སྐྱེ་སྟོབས་ཀྱི་གསོན་ཤུགས་ཡོད་དོ་ཅོག་ཀྱང་གར་སྟེགས་འདིར་ཕུལ་ཡོད། དེ་དང་མཚུངས་པར་གར་སྟེགས་འདི་ནས་ཀྱང་ངས་མི་ཚེའི་རིན་ཐང་དང་། ལམ་ལུགས་སྲོལ། ལས་རྒྱུ་འབྲས། ཁྲེལ་ངོ་ཚ། མིག་ཆུ་དང་སེམས་འགུལ། འཆམ་མཐུན་དང་ཡིད་ཆེས། ཡི་རངས་དང་བཀའ་དྲིན་སོགས་ལ་སྔར་ན་མེད་པའི་ངེས་ཤེས་བརྟན་པོ་ཞིག་ཀྱང་རྙེད་བྱུང་།
མཚམས་འདི་ནས། ངས་བོད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་སྤྱི་རྟགས་བཏོན་ནས་ལོ་བཅུ་ཏག་ཏག་འཁོར་བར་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་པོས་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བ་དང་སྦྲགས། ངེད་ཚོའི་ལས་ཀར་སྔ་བར་ཕྱི་གསུམ་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། ཡིད་ཆེས། ལམ་སྟོན་བཅས་གནང་མཁན་གྱི་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་ལའང་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞེས་ལན་བརྒྱར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ལ། སླད་མར་ཡང་མུ་མཐུད་དེ་དོ་ཁུར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུའི་རེ་བ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཞུ་བ་ཡིན།