རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནས་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་བྱ་ཐབས་གླེང་བ།
རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་སྐབས་ཡིག་སྒྱུར་བའི་ཆེད་ལས་ཀྱི་འཇོན་ཐང་དམན་པ་དང་། རྒྱ་བོད་རིག་གནས་ལ་ཟབ་སྦྱོང་མི་འདང་བ། གསར་འགྱུར་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་ཐ་སྙད་ཚད་དང་མི་ལྡན་པ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་བསྒྲགས་རྒྱ་ཁྱབ་བྱེད་པར་འགོག་རྐྱེན་ངེས་ཅན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད། འདིར་རིག་གནས་ཀྱི་ཧེ་བག་ཐད་ནས་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་དོན་ལ་བསམ་གཞིག་བྱས་ཏེ་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ཆེད་ལས་དཔུང་ཁག་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་། རྒྱ་བོད་རིག་གནས་མཉམ་འདྲེས། རྒྱ་བོད་སྐད་ཡིག་གི་ཡིག་སྒྱུར་མ་ལག་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་བཏོན་ནས་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་སྤུས་ཚད་དང་ལག་ལེན་གྱི་ལས་ཕྱོད་སྔར་བས་ཆེ་རུ་གཏོང་ཐབས་སྐོར་མདོ་ཙམ་གླེང་བ་ལ།
གཅིག རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་དོན་ཐད་ལྷག་པའི་གནད་དོན།
(གཅིག) ཡིག་སྒྱུར་བའི་ཆེད་ལས་ཀྱི་འཇོན་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་པ།
རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་བའི་ཆེད་ལས་ཀྱི་འཇོན་ཐང་ཆེན་པོ་མེད་ན་དེས་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་སྤུས་ཚད་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ངེས་ཅན་ཐེབས་པ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ནས་ཡིག་སྒྱུར་བར་ཆེད་ལས་ཀྱི་གསོ་སྦྱོང་མི་འདང་ན་ཡིག་སྒྱུར་བས་སྔོན་ཐོན་དང་ལས་ཕྱོད་ཆེ་བའི་འགྱུར་རྩལ་ཁོང་དུ་ཆུད་དཀའ་བས་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་ཕྱོད་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་སློབ་སྦྱོང་དང་སྤེལ་རེས་ཀྱི་བགྲོད་ལམ་མ་བཏོད་ན། ཡིག་སྒྱུར་བར་སློབ་སྦྱོང་གི་ཐབས་ལམ་རྐྱང་པར་གྱུར་ནས་རང་སྦྱོང་ཁོ་ནས་རྒྱ་བོད་རིག་གནས་ཀྱི་ཧེ་བག་རང་བཞིན་རྟོགས་ཐབས་བྲལ་བར་མ་ཟད། རང་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་ལས་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་འཇོན་ཐང་ཆེ་རུ་གཏོང་དཀའ་བ་དང་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་བ་ཕུལ་བྱུང་གཞན་དག་དང་སྤེལ་རེས་ནུས་ལྡན་ཡོང་གི་མེད། དེ་བཞིན་ཡིག་སྒྱུར་བ་རང་ཉིད་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཟབ་སྐྱོད་མ་བྱུང་བ་དང་། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་རྒྱའི་རིག་གནས་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སློབ་སྦྱོང་མི་འདང་བ། རང་གི་སྐད་ཡིག་གི་ཆུ་ཚད་ལེགས་སུ་མ་བཏང་བས་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་སྤུས་ཚད་ཞན་དུ་འགྲོ་བ། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་བྱ་ཐབས་ངེས་ཅན་སྤྱད་ནས་ཆེད་ལས་ཀྱི་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ཤེས་ལྡན་པ་མ་བསྡུས་ན་གསར་འགྱུར་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་གསར་པ་སྐོང་ཐབས་བྲལ་ནས་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་ཚོགས་པའི་ཆེད་ལས་རང་བཞིན་ཆུང་དུ་འགྲོ་ཡི་ཡོད།
(གཉིས) རྒྱ་བོད་རིག་གནས་ལ་སློབ་སྦྱོང་ཟབ་མོ་མི་འདང་བ།
རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་བས་རྒྱ་བོད་རིག་གནས་ལ་སློབ་སྦྱོང་ཟབ་མོ་མ་འདང་ན་རྒྱ་བོད་རིག་གནས་མཉམ་འདྲེས་ཡག་པོ་ཞིག་ཡོང་དཀའ། ཐ་སྙད་གཅིག་པ་ཞིག་རྒྱའི་རིག་གནས་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཁྲོད་དུ་ཕལ་ཆེར་གོ་དོན་མི་འདྲ་བའམ་ཡང་ན་རྦད་དེ་གོ་ལོག་པ་ཡིན་སྲིད་དེ། གལ་ཏེ་རྒྱ་ཡིག་གི་གོ་དོན་དང་ཀློག་སྟངས་ལྟར་ཐད་ཀར་བསྒྱུར་ན། བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱིས་རྟོགས་དཀའ་བ་དང་ཐ་ན་གོ་ནོར་ཚབས་ཆེན་ཐེབས་སྲིད་པས། གསར་འགྱུར་དང་རླུང་འཕྲིན་གྱི་ཕན་པའི་རང་བཞིན་ཆུང་དུ་ཕྱིན་ནས་གསར་འགྱུར་སྤེལ་བར་འགོག་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན། རྒྱ་བོད་རིག་གནས་སློབ་སྦྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་ནི་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་དོན་གྱི་སྤུས་ཚད་འགན་ལེན་བྱེད་པའི་བྱེད་ཐབས་ནུས་ལྡན་ཞིག་རེད།
(གསུམ) རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་ལ་སྐད་ཡིག་གི་ཚད་ལྡན་རང་བཞིན་ཉུང་བ།
རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་ཐད་གཞི་རྩའི་སྐད་ཡིག་གི་ཚད་ལྡན་རང་བཞིན་མི་འདང་བས་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ཕན་འབྲས་ཡག་པོ་ཐོན་གྱི་མེད། རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་གྱི་ཐ་སྙད་གསར་པའི་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་གོ་དོན་མི་འདྲ་བར་བརྟེན་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་མི་འདྲ་བས་གསར་འགྱུར་གཅིག་གི་ཡིག་སྒྱུར་ཐད་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་སྐད་ཡིག་ཚད་ལྡན་རང་བཞིན་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དཀའ་བར་གྱུར་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཀྱང་ཡིག་སྒྱུར་བར་གཅིག་གྱུར་དོ་དམ་མི་འདང་བ་དང་དེ་མཚུངས་ཀྱི་བྱ་དགའ་སྤྲོད་པ་དང་ཆད་པ་གཅོད་པའི་ཇུས་གཞི་དང་ལྕག་སྐུལ་བྱ་ཐབས་བཟོས་མེད་པས་ཡིག་སྒྱུར་བའི་ལས་ཀའི་ཧུར་སེམས་སྐོང་འཐེན་གང་ལེགས་མ་ཐུབ་པར་གསར་འགྱུར་དང་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་ཕྱོད་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད།
གཉིས། རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་བསྟུན་པའི་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ཐབས་མཆོག
(གཅིག) རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ཆེད་ལས་དཔུང་ཁག་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ།
རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་བའི་ཆེད་ལས་ཀྱི་འཇོན་ཐང་ཆེ་རུ་གཏོང་བར་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ཆེད་ལས་དཔུང་ཁག་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཡིག་སྒྱུར་བར་ཆེད་ལས་ཀྱི་གསོ་སྦྱོང་གང་ལེགས་བྱས་ནས་ཡིག་སྒྱུར་བར་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་སྟངས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་དེ་བས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པ་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱ་ཡིག་གི་ཐ་སྙད་དང་གོམས་སྲོལ་སོགས་ཡིག་སྒྱུར་བྱས་ནས་གསར་འགྱུར་གྱི་ནང་དོན་གོ་བདེ་ཤེས་སླའི་ཐ་སྙད་དུ་སྒྱུར་ཐུབ་པར་བྱེད་དགོས་པ་དང་དུས་མཚུངས། གསར་འགྱུར་གྱི་ནང་དོན་མ་གྱུར་སོར་འཇོག་གིས་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་ཆེན་དང་སྲིད་ཇུས་མཛད་ཕྱོགས་རྟོགས་པར་སྟབས་བདེ་སྐྲུན་དགོས། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་དྲ་ཐོག་གི་སློབ་སྦྱོང་དང་སྤེལ་རེས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་བཏོད་དེ་ཡིག་སྒྱུར་བས་རང་འགུལ་ངང་སློབ་སྦྱོང་དང་། རྒྱའི་རིག་གནས་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཧེ་བག་རྟོགས་པ། ཡིག་སྒྱུར་བའི་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་འཇོན་ཐང་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཡིག་སྒྱུར་བས་དྲ་བ་བརྒྱུད་ཕུལ་བྱུང་གི་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་བ་གཞན་དག་དང་སྤེལ་རེས་བྱས་ནས་ཁོ་ཚོའི་ཉམས་མྱོང་བཟང་པོ་དང་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་ཐབས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་ཕྱོད་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་དགོས།
(གཉིས) རྒྱ་བོད་རིག་གནས་མཉམ་འདྲེས་ཡོང་བར་བྱེད་པ།
རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་ལས་དོན་པས་རྒྱ་བོད་རིག་གནས་ལ་སློབ་སྦྱོང་ཟབ་མོ་མི་འདང་བས་རྒྱ་བོད་རིག་གནས་སྤེལ་རེས་མཉམ་འདྲེས་ལ་འགོག་རྐྱེན་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་བ་ཚོས་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཟབ་འཇུག་བྱས་ནས་བོད་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་གོམས་སྲོལ་དང་འཛེམ་བྱ་ཤེས་རྟོགས་བྱས་ཏེ་གསར་འགྱུར་ནང་གི་རྒྱའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་དེ་བས་འཚམ་པའི་ཐ་སྙད་དུ་སྒྱུར་ཐུབ་པར་བྱས་ན་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དང་གསར་འགྱུར་གསལ་པོར་རྟོགས་པར་ཕན་པ་དང་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་སུ་གླེང་མང་བའི་དོན་དག་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་ཇུས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པར་ཕན་ནས་གསར་འགྱུར་གྱི་ནུས་པ་གང་ལེགས་འདོན་ཐུབ། རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་བར་བོད་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེན་པོ་ལྡན་དགོས་པ་མ་ཟད། ད་དུང་རྒྱའི་རིག་གནས་ལའང་རྒྱུས་མངའ་ཆེན་པོ་དགོས།
(གསུམ) རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་མ་ལག་ལེགས་སུ་གཏོང་བ།
རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་ལ་གཞི་རྩའི་སྐད་ཡིག་གི་ཚད་ལྡན་རང་བཞིན་མེད་པས། རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་མ་ལག་ལེགས་སུ་གཏོང་དགོས། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་སྐད་ཡིག་མ་ལག་ཆ་ཚང་ཞིག་འཛུགས་དགོས་ཤིང་། གྲངས་གཞི་ཅན་གྱི་ལས་སྟེགས་བརྒྱུད་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ནང་དོན་དུས་ཐོག་ཏུ་འགོད་པ་དང་། རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ཐ་སྙད་བསྡུ་རུབ། རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་མིང་དང་། རྒྱན་ཚིག གོམས་སྲོལ་སོགས་ནང་དོན་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཐ་སྙད་བཀས་བཅད་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཡིག་སྒྱུར་བ་དང་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་མཁས་ཅན་གྱིས་དཔྱད་བསྡུར་བྱས་ནས་ཐ་སྙད་གསར་པའི་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་ནང་དོན་གྱི་ནུས་ལྡན་རང་བཞིན་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་འབྲེལ་གྲངས་གཞི་ཅན་གྱི་ལས་སྟེགས་སུ་ཁྱབ་སྤེལ་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཡིག་སྒྱུར་བས་གྲངས་གཞི་ཅན་གྱི་ལས་སྟེགས་སྤྱད་དེ་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་ལས་དོན་གྱི་ཚད་ལྡན་རང་བཞིན་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཚད་གཞི་ཅུང་ཆ་ཚང་བའི་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་མ་ལག་ཅིག་ཆགས་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་བྱ་དགའ་སྤྲོད་པ་དང་ཆད་པ་གཅོད་པའི་ཇུས་གཞི་དང་སྐུལ་ལྕག་བྱེད་སྟངས་བཟོས་ནས་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་ཚོགས་པའི་ནང་ཁུལ་གྱི་ལས་ཀའི་སྒྲིག་ལམ་དང་དར་སྲོལ་བཟང་པོ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་འབྲེལ་ཡིག་སྒྱུར་བའི་ལས་ཀའི་སེམས་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་ཕྱོད་དང་སྤུས་ཚད་སྔར་བས་ལེགས་སུ་བཏང་ན་རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་དོན་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་མ་ཐེབས་པ་དང་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་ལས་དོན་གྱི་སྤེལ་རེས་ནུས་ལྡན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་ཕན་པ་ཡོད།
མདོར་ན། གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་ལ་ལྷག་པའི་ཞན་ཆའམ་མི་འདང་བའི་ཆ་ལ་དབྱེ་ཞིབ་ནུས་ལྡན་བྱས་ཏེ། རྒྱ་བོད་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་སྒྱུར་ཐབས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དུ་མར་བརྩོན་པ་བཏང་ན་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་སྤུས་ཚད་ཇེ་ལེགས་སུ་འགྲོ་ངེས་ལ། གསར་འགྱུར་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ནུས་པའང་ཆེ་ཤོས་འདོན་ཐུབ་པར་གདོན་མི་ཟའོ།
(བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་ལས་ཁུངས་བོད་ཡིག་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་གི་ཚེ་བརྟན་སྒྲོལ་དཀར)