གསར་འགོད་པས་མཚོ་བོད་ཚན་རིག་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་གི་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྒུལ་སྐྱོད་ལོ་རྒྱུས་དང་དེའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཞེས་པའི་ཡན་ལག་རུ་ཁག་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར། ཉེ་དུས་གཞིས་རྩེ་རྣམ་གླིང་རྫོང་གུང་ཐང་གནའ་ཤུལ་ལ་ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་བྱེད་སྐབས། ལོ་ངོ་3000གོང་གི་དཀར་ཆུའི་རིགས་ལྷག་རོའི་རྒྱུ་ཆ་རྙེད་ཅིང་། དེ་ནི་མཚོ་བོད་ས་མཐོར་ཐོག་མའི་དུས་ནས་དཀར་ཆུའི་ཐོན་རྫས་ཡོད་པའི་དཔང་རྟགས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
མིའི་རིགས་ཀྱིས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ལུས་ནས་ལེན་པའི་འཚོ་བའི་ཐོན་རྫས་རིགས་གཉིས་ཡོད་དེ། རིགས་གཅིག་ནི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཤ་དང་ལྤགས་པ། ཁྲག རུས་པ་སོགས་ཡིན་པ་དང་། རིགས་གཞན་ཞིག་ནི་ལས་སྣོན་བྱས་ནས་བྱུང་བའི་ཐོན་རྫས་འོ་མ་དང་། བལ། ལྕི་བ་སོགས་རེད། ལྷག་པར་དུ་ཉར་ཚགས་བྱ་ཆོག་པའི་དཀར་ཆུའི་རིགས་དེ་ནི་ཕན་འབྲས་ཆེ་བའི་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་བྱས་པར་ངོས་འཛིན་པ་དང་དེས་འབྲོག་ལས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལའང་སྐུལ་མ་ཐེབས་ཡོད།
ས་བབ་མཐོ་ཚད་ལ་སྨི་3000ཡོད་པའི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ས་ཁོངས་སུ་ཤ་རིགས་དང་དཀར་ཆུའི་རིགས་ནི་ས་བབ་དམའ་བའི་ས་ཁུལ་ལས་བཟའ་སྤྱོད་བྱེད་ཚད་མང་བ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ད་ལྟའི་བར་ཐོག་མའི་དུས་ཀྱི་དཀར་ཆུའི་རིགས་ཡོད་པའི་དཔང་རྟགས་རྙེད་མེད། གནའ་ཤུལ་ནས་ཐོན་པའི་རྫ་ཆས་ལས་ཞག་ཚིལ་རིགས་ཀྱི་ལྷག་རོ་རྙེད་པ་དེ་ནི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱ་ཆོག དེས་དཀར་ཆུའི་རིགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པར་ཆ་འཕྲིན་ཁ་གསབ་བྱས་ཡོད།
2023ལོའི་ཟླ་1་ཚེས་20ཉིན། ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ཁང་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ཞིབ་འཇུག་ལས་ཁུངས་དང་ལན་ཀྲོའུ་སློབ་ཆེན། ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་སློབ་ཆེན། བོད་ཀྱི་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་། ནུབ་བྱང་སློབ་ཆེན། ཀྲུང་གོ་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གི་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་སོགས་ཚན་པའི་ཞིབ་འཇུག་པས་མཉམ་དུ་Science Buletinཞེས་པའི་དུས་དེབ་ཏུ་དེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་གྲུབ་འབྲས་དང་མཚོ་བོད་ས་མཐོར་ཐོག་མའི་དུས་ནས་དཀར་ཆུའི་ཐོན་རྫས་ཡོད་པའི་དཔང་རྟགས་ཞེས་པའི་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་བ་རེད། ཞིབ་འཇུག་དེས་གཞིས་རྩེ་རྣམ་གླིང་རྫོང་གི་གུང་ཐང་གནའ་ཤུལ་གྱི་རྫ་ཆས་ལ་ལྡན་པའི་ཞག་ཚིལ་རིགས་ཀྱི་ལྷག་རོར་དབྱེ་ཞིབ་བྱས། གུང་ཐང་གནའ་ཤུལ་ནི་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4000ཙམ་ཡོད་པ་དང་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཚན་རིག་རྟོག་ཞིབ་ཐེངས་གཉིས་པ་བྱེད་རིང་གསར་དུ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྒུལ་སྐྱོད་ཀྱི་རྗེས་ཤུལ་ཞིག་རེད། དེ་ནི་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་དབུས་རྒྱུད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཤངས་ཆུའི་གཡོན་ངོགས་སུ་གནས་ཡོད།
ཤངས་ཆུ་ནི་ས་མཐོའི་ལྷོ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་བགྲོད་ལམ་གཙོ་བོའི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། སྟོད་རྒྱུད་ཀྱི་འབྲོག་ཁུལ་དང་སྨད་རྒྱུད་ཀྱི་ཞིང་ཁུལ་དང་སྦྲེལ་ཡོད། བརྟག་དཔྱད་བྱེད་སྐབས་གནའ་ཤུལ་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་མངོན་པའི་གཞོགས་གཉིས་གཙང་སེལ་བྱས་པ་དང་དེ་ལས་ཐོན་པའི་རྫ་ལེབ་སོགས་གནའ་ཤུལ་དངོས་རྫས་ལ་ཞིབ་དཔྱད་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ལས་མངོན་པར་གནའ་ཤུལ་དེར་ལོ་ངོ་3000གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པ་རེད།
ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་བརྒྱུད་རྫ་ལེབ་3ལ་དཀར་ཆུའི་རིགས་ཀྱི་ལྷག་རོ་ཡོད་པ་དང་། རྫ་ལེབ་3ལ་ཁག་སོ་སོར་ལྡད་རྒྱག་པའི་སྲོག་ཆགས་དང་ལྡད་རྒྱག་པའི་སྲོག་ཆགས་མིན་པའི་མཚོན་རྟགས་མངོན་ཡོད། དཀར་ཆུའི་རིགས་ཀྱི་ལྷག་རོ་ཡོད་པའི་རྫ་ལེབ་ལ་འོད་དཔྱད་ཀྱི་ལོ་རབས་རྟོགས་པའི་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་པས། དེ་ནི་སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་འཚོ་གནས་བྱེད་པའི་ཡུལ་མིས་སྤྱོད་པའི་རྫ་ཆས་ཡིན་པ་ར་སྤྲོད་ཐུབ་ཡོད།