འདི་ནི་རིག་འཛིན་དབང་མོས་དགེ་ཕྲུག་ཚོར་ཤོན་སློབ་བཞིན་པ།

སྔོ་ལྗང་ལྗོན་ཤིང་གིས་བརྒྱན་ཞིང་ཆུ་ཕྲན་ཤང་ཤང་དུ་རྒྱུག་པའི་རི་འདབས་སུ་གནས་པའི་བསྟི་ཡག་གྲོང་ཚོར་གཟུགས་སྟོབས་ཅུང་ཆེ་ཞིང་ལོ་60ལ་སླེབས་པའི་རྒན་མོ་ཞིག་གིས་བོད་ཆས་ཧར་པོ་ཞིག་གྱོན་ཏེ་དགའ་བའི་བྲོ་གར་འཁྲབ་བཞིན་མཆིས། ཁོང་གིས་གླུ་ལེན་བཞིན་གར་སྟབས་ཀྱང་དལ་པོ་ནས་རིམ་བཞིན་མགྱོགས་སུ་བཏང་སྟེ་ཁྱིམ་གྱི་སྒོ་འགྲམ་གྱི་སྤང་གཤོང་དེ་དུས་ཆེན་གྱི་གར་སྟེགས་ལྟ་བུར་བརྩིས།

ཁོང་ནི་བསྟི་ཡག་ཤང་གི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཤོན་གྱི་རྒྱུན་འཛིན་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པའི་རིག་འཛིན་དབང་མོ་རེད།

གང་ཡང་མི་ཤེས་པ་ནས་ཕུལ་བྱུང་རྐང་འཛིན་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ།

ཆུང་དུས་ནས་ཤོན་འཁྲབ་རྒྱུར་དགའ་བའི་རིག་འཛིན་དབང་མོ་ལོ་15ལ་སླེབས་སྐབས། མི་ཚེའི་གདམ་ག་དང་པོ་སྟེ། ཤོན་འཁྲབ་རྒྱུའི་གདམ་ག་བྱས། ལྷག་པར་དུ་ཤོན་གྱི་སྙན་འཇེབས་ལྡན་པའི་གླུ་དབྱངས་དང་དལ་ཞིང་ལྷོད་པའི་གར་སྟབས་ལ་དེ་བས་དགའ་ཞེན་སྐྱེས། ཁོང་གིས་ཕ་མ་དང་གྲོང་ཚོའི་རྒན་རབས་ཚོའི་དྲུང་ནས་འཁྲབ་རྩལ་སྦྱོང་བ་མ་ཟད། ཐ་ན་མཚན་མོ་མི་རྣམས་ཉལ་ཟིན་རྗེས་ཁོ་མོ་གཅིག་པུ་ད་དུང་སྒོ་རའི་ནང་སྦྱོང་གི་ཡོད།

ཤོན་འཁྲབ་རིང་ཁོང་ལ་སྤྲོ་སྣང་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བརྗེད་ཀྱི་ཡོད་པས། ངེས་པར་དུ་ཤོན་སྦྱངས་ནས་ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་མི་ཚེའི་ལམ་བུ་གཏོད་རྒྱུའི་སེམས་ཐག་བཅད།

ཤོན་ནི་མངའ་རིས་སུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི་གར་དང་དེ་བཞིན་བྲོ(སྒོར་གཞས་ཚུད་པ)ལྟར་ཞང་ཞུང་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཟབ་མོ་ལྡན་པའི་བྲོ་གར་ཆེ་གྲས་ཀྱི་རིགས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། 2008ལོར་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ་བརྒྱུད་ཤོན་འདི་ཉིད་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་མིང་གཞུང་ཁག་གཉིས་པའི་ནང་བཅུག

རིག་འཛིན་དབང་མོས་རྒན་རབས་ཚོའི་དྲུང་ནས་ཤོན་སྦྱངས་ཏེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་རྒྱུན་འཛིན་བྱས། ཤོན་སྦྱོང་བའི་ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་ཁོང་གིས་འཁྲབ་མཚམས་འཇོག་མྱོང་མེད་ལ། སྟངས་སྟབས་རེ་རེ་བཞིན་ལེགས་པར་སྦྱངས་པས་རིམ་བཞིན་ན་ཟླའི་ཁྲོད་ནས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པ་མ་ཟད། བསྟི་ཡག་ཤོན་གྱི་རྐང་འཛིན་པ་དང་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་རྒྱུན་འཛིན་པར་གྱུར།

ཤོན་འཁྲབ་སྟེ་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དར་སྤེལ་བཏང་བ།

1996ལོར་རིག་འཛིན་དབང་མོ་ཏང་ནང་ཞུགས་ནས་བསྟི་ཡག་གྲོང་ཚོའི་ཙུའུ་ཀྲང་བྱས་ཤིང་། དུས་དེ་ནས་བཟུང་དུས་ཆེན་གལ་ཆེན་འཆར་རིམ་བཞིན་ཁོང་གིས་རྟག་ཏུ་ཞབས་བྲོའི་རུ་ཁག་ཁྲིད་དེ་བསྟི་ཡག་ཤང་དང་རྩྭ་མདའ་རྫོང་དུ་ཞབས་བྲོ་འཁྲབ་པར་འགྲོ་ཡི་ཡོད། ཞབས་བྲོའི་རུ་ཁག་གི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་སྟངས་སྟབས་དང་སྙན་འཇེབས་ལྡན་པའི་གླུ་དབྱངས་ལས་བསྟི་ཡག་གི་ཤོན་སྐད་གྲགས་དེ་བས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ནས་རྩྭ་མདའི་ཤོན་གྱི་ཁྲོད་ནས་བཀྲག་མདངས་འཚེར་ས་ཞིག་ཏུ་གྱུར།

1997ལོ་ནས་བཟུང་སྲིད་གཞུང་གིས་ལོ་ལྟར་རིག་འཛིན་དབང་མོར་ལས་མིའི་ཁ་གསབ་སྒོར་5000ལྷག་ཙམ་སྤྲད་དེ་ཤོན་རྒྱུན་འཛིན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དུས་དེ་ནས་བཟུང་རིག་འཛིན་དབང་མོའི་སེམས་ནང་ཤོན་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཤིག་ཡིན་པས་ངེས་པར་དུ་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་བཏང་སྟེ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཤོན་གྱི་ཁྲོད་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཤུགས་ཚོར་ཐུབ་པར་བྱེད་དགོས་སྙམ།

དེར་བརྟེན་ཁོང་གིས་དགེ་ཕྲུག་བསྡུ་བའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་ཤོན་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ཏེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དར་སྤེལ་གཏོང་འགོ་བཙུགས།

བཀྲ་ཤིས་གཡང་འཛོམས་ནི་རིག་འཛིན་དབང་མོའི་དགེ་ཕྲུག་དང་པོ་དེ་རེད་ལ་རིག་འཛིན་དབང་མོས་དམར་ཁྲིད་བྱས་པའི་ཤོན་མཁས་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད།

བསྟི་ཡག་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་བཀྲ་ཤིས་གཡང་འཛོམས་འདི་ལོ་ལོ་45ལ་སླེབས་པ་དང་། ལོ་བཅུ་ལྷག་ཙམ་ནས་ཁོང་གིས་ཤོན་ལ་དགའ་ཞེན་བྱེད་པ་མ་ཟད། རིག་འཛིན་དབང་མོ་ལའང་དད་གུས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ནས་བློ་གཅིག་སེམས་གཅིག་གིས་ཁོང་དགེ་རྒན་དུ་བསྟེན་འདོད་སྐྱེས།

བཀྲ་ཤིས་གཡང་འཛོམས་ཀྱི་ལྷག་བསམ་མཐོང་སྐབས། རིག་འཛིན་དབང་མོས་ཤོན་འཁྲབ་སྟངས་དང་གཞས་གདངས་ནས། གོས་གྱོན་སྟངས་དང་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་སྟངས་བར་ངང་རྒྱུད་རིང་པོས་སློབ་འགོ་ཚུགས།

ཁོང་གི་སློབ་ཁྲིད་འོག་བཀྲ་ཤིས་གཡང་འཛོམས་ལ་ཡར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་ནས་རིམ་བཞིན་ཤོན་གྱི་རྐང་འཛིན་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། ད་ཆ་རིག་འཛིན་དབང་མོས་བསྟི་ཡག་གྲོང་ཚོའི་བསྟི་ཡག་ཚོགས་ཆུང་དང་། མ་ཡང་ཚོགས་ཆུང་། སྐུ་རང་ཚོགས་ཆུང་། རོང་སྟོད་ཚོགས་ཆུང་བཅས་ཚོགས་ཆུང་4ནས་རྟ་མགྲིན་དབང་མོ་དང་ལྷ་འཛོམས་སོགས་དགེ་ཕྲུག་20ལྷག་ཙམ་བསྡུས་ཡོད།

རྒྱུན་འཛིན་གྱི་གོམ་སྟབས་ནམ་ཡང་མཚམས་མ་བཞག་པ།

ཕུལ་བྱུང་ཤེས་ལྡན་པ་སྔར་ལས་མང་བ་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་རྒྱུན་འཛིན་པའི་གྲལ་དུ་ཞུགས་སུ་བཅུག་ནས་རྒྱུན་འཛིན་པའི་རྗེས་གྲབས་དཔུང་ཁག་ཆ་ཚང་པོ་ཞིག་ཆགས་པར་བྱས་ཏེ་ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་། སྲུང་སྐྱོང་། དར་སྤེལ། འཕེལ་རྒྱས་བཅས་ཡག་པོ་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས་པས་རང་ཉིད་གཅིག་པུར་བརྟེན་ན་ཤོན་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཁག་པོ་ཡིན་པ་རིག་འཛིན་དབང་མོས་གསལ་པོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། དེས་ན་ཁོང་གིས་དགེ་ཕྲུག་སྐུལ་སློང་བྱས་ཏེ་ཁོང་ཚོར་རང་ཉིད་ཀྱི་དགེ་ཕྲུག་བསྡུ་རུ་བཅུག་པ་དང་བརྒྱུད་རོགས་ཁྲིད་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྟི་ཡག་གི་ཤོན་བསྟི་ཡག་དང་རྩྭ་མདའ་ཙམ་མ་ཟད། མངའ་རིས་དང་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་སྐད་གྲགས་ཆོད་པར་བྱས།

རིག་འཛིན་དབང་མོའི་དགེ་ཕྲུག་བཀྲ་ཤིས་གཡང་འཛོམས་ལའང་ད་ལྟ་དགེ་ཕྲུག་བདེ་ཆེན་ཆོས་སྒྲོན་དང་གཡང་འཛོམས་སོགས་ཡོད་ཅིང་། གཞོན་ནུ་ཚོས་ཤོན་ལ་དགའ་པོ་བྱེད་པ་དང་ཤོན་འཁྲབ་མཁན་ཉིན་རེ་བཞིན་མང་དུ་འགྲོ་ཡི་ཡོད། ད་ཆ་བསྟི་ཡག་གྲོང་ཚོ་ཡོངས་ཀྱི་དུད་ཚང་70ཡི་མི་284ཡི་ནང་ནས་མང་ཆེ་བས་ཤོན་འཁྲབ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད།

2020ལོར་བསྟི་ཡག་གྲོང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་རིག་རྩལ་རུ་ཁག་བཙུགས་ཤིང་། རིག་འཛིན་དབང་མོའི་དགེ་ཕྲུག་དང་དགེ་ཕྲུག་གི་དགེ་ཕྲུག་ཚོ་རིག་རྩལ་རུ་ཁག་གི་རྐང་འཛིན་སྟོབས་ཤུགས་སུ་གྱུར་ཞིང་། རིག་རྩལ་རུ་ཁག་གིས་བསྟི་ཡག་ཤང་དང་རྩྭ་མདའ་རྫོང་དུ་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་པར་འགྲོ་བ་མ་ཟད། ཐ་ན་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་དུའང་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་པར་བསྐྱོད་ནས་བསྟི་ཡག་གི་ཤོན་མངའ་རིས་སུ་ས་ཁྱབ་རྡོ་ཁྱབ་ཡོང་བར་བྱས།

རིག་རྩལ་རུ་ཁག་ཕྱི་ལ་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་པར་འགྲོ་སྐབས། དེ་སྔ་མི་རེར་ཉིན་རེར་གླ་ཆ་སྒོར་200ཡོད་པ་དང་ད་ཆ་མི་རེར་ཉིན་རེར་སྒོར་300ཡི་ལས་མིའི་ཁ་གསབ་ཡོད་པས། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་མང་དུ་ཤུགས་ཆེན་ཕྱིན་ཏེ་མང་ཚོགས་འབབ་འཕར་ཕྱུག་འགྱུར་ལ་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་ཡོད། གཞན་ཡང་། རིག་འཛིན་དབང་མོར་ལོ་ལྟར་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་གྲོན་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་1.1ཡོད་པས་ཁྱིམ་གྱི་འཚོ་བ་ཇི་ཙམ་སྐྱེལ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཡག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།

གླང་ཆེན་ཁ་འབབ་སྔར་བཞིན་དྲག་ཏུ་རྒྱུག་བཞིན་ཡོད་ལ་ཤོན་ཡང་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་ངེས་རེད། དེ་ནི་རིག་གནས་ཀྱི་རྒྱུན་འཛིན་ཡིན་པས་མཇུག་རྫོགས་པ་ཟེར་བ་ཞིག་མེད་པར་ཟམ་མི་ཆད་པར་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་རེད།