2023ལོར་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་པོ་སྐབས་གཉིས་པ་ཐེན་ཅིན་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཉེར་ཞིང་འདི་ནི་བོད་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོགས་པའི་མཉམ་པར་ཡིན་པ།

རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལས་ཞུགས་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་དྲ་རྒྱའི་ཐད་གཏོང་གསོ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་ཐེངས་དང་པོ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཤིང་། འདི་ནི་ཐད་གཏོང་ལག་རྩལ་དམར་ཁྲིད་བྱེད་བཞིན་པ།

2023ལོའི་ལོ་མཇུག་བར་རང་ལྗོངས་སུ་རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་བསྡོམས་འབོར་ཁྲི་43.21ཟིན་པ་དེས་ལས་ཞུགས་མི་སྣའི་བསྡོམས་འབོར་གྱི་22.05%བཟུང་བ་དང་། རྩལ་ནུས་མཐོ་བའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་ཁྲི་5.33ཡོད་པ་དེས་རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་བསྡོམས་འབོར་གྱི་12.34%བཟུང་ཡོད། 2021ལོ་ནས་བཟུང་། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ལག་རྩལ་བཟོ་པའི་སློབ་གླིང་དང་སློབ་གྲྭ་ཁག་གིས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་མི་ཐེངས་ཁྲི་1.5ལ་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་གསོ་སྦྱོང་བྱས་པ་དང་། མི་ཐེངས་6100ལྷག་ཙམ་ལ་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་རིམ་པའི་གདེང་འཇོག་བྱས་པ་རེད།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་ཤུགས་ཐོན་ཁུངས་དང་སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་ཐིང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་གལ་ཆེན་དང་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་དམིགས་ཏེ། “བྱང་ཚད་མཐོ་བའི་རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུའི”སྐོར་གྱི་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་ལས་དོན་ཚོགས་འདུའི་བཀོད་སྒྲིག་བླང་བྱ་གཞིར་བཟུང་། དུས་རབས་གསར་པའི་བོད་ཀྱི“ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་ལས་དོན་དོན་ཚན་19”ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་དམ་འཛིན་བྱ་གཞིར་བྱས་ནས། དུས་རབས་གསར་པའི་རྩལ་ནུས་མཐོ་བའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་དཔུང་ཁག་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ། རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་གསོ་སྐྱོང་གཞི་ཁྱོན་དང་། འཇོན་ཐང་དང་བྱང་ཚད། གྲུབ་ཆ་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི་བསྡུར་གྲངས་བཅས་རིམ་བཞིན་མཐོ་རུ་བཏང་བས། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་ལས་དོན“དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པ་དང་། གཞི་ཁྱོན་སྟོབས་ཆེར་སོང་བ། རིམ་པ་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ། ཕྱོགས་མང་གཟེངས་སུ་ཐོན་པ། འཕེལ་རྒྱས་ལ་རམ་འདེགས་བྱེད་པ”བཅས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཟང་པོ་མངོན་ཡོད།

རྩེ་རིམ་ཇུས་འགོད་བྱས་ནས་མཐོ་གནས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ།

རྩལ་ནུས་མཐོ་བའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་དང་། བཟོ་རྩལ་མཁས་པ། རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་དབུ་ཆེན་བཅས་གསོ་སྐྱོང་དང་སྦྱོང་བརྡར་བྱས་ནས་རྩལ་ནུས་མཐོ་བའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་ལས་དོན་གང་མགྱོགས་སྤེལ་ཆེད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་ལྗོངས་ཀྱིས་སྲིད་ཇུས་མ་ལག་ལེགས་སུ་བཏང་ནས་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་དང་། གསོ་སྦྱོང་ཕྱོགས་སྒྱུར་ལ་བརྟེན་ནས་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་དང་ནུས་པ་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། 《བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རྩལ་ནུས་མཐོ་བའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྦྱོང་རྟེན་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ལག་བསྟར་དོ་དམ་བྱ་ཐབས》དུས་ཐོག་ཏུ་བཏོན་པ་དང་། གསོ་སྦྱོང་རྟེན་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་སྙན་ཞུ་དང་ཞིབ་དཔྱད་དང་། རོགས་སྐྱོར་བྱ་ཐབས། རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མ་དངུལ་བེད་སྤྱོད་དོ་དམ། རྣམ་གྲངས་ཐོན་སྐྱེད་དང་དཔྱད་དཔོག་སོགས་ཁ་གསལ་བཏོན་ནས། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་རྩལ་ནུས་མཐོ་བའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་གསོ་སྦྱོང་རྟེན་གཞི་དང་གྲོང་ཁྱེར་རིམ་པའི་རྩལ་ནུས་མཐོ་བའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་གསོ་སྦྱོང་རྟེན་གཞིར་ངོས་འཛིན་ཐོབ་པའི་རྟེན་གཞི་གཉིས་ལ་ཐེངས་གཅིག་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཁ་གསབ་རོགས་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་300དང་ཁྲི་200སོ་སོར་སྤྲད་པ་རེད།

མིག་སྔའི་བར། རང་ལྗོངས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རྩལ་ནུས་སློབ་དཔོན་ཆེ་མོའི་ལས་དོན་ཁང་6དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་རྩལ་ནུས་སློབ་དཔོན་ཆེ་མོའི་ལས་དོན་ཁང་14 གྲོང་ཁྱེར་དང་ས་ཁུལ་རིམ་པའི་རྩལ་ནུས་སློབ་དཔོན་ཆེ་མོའི་ལས་དོན་ཁང་2བཅས་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་ཐེངས་གཅིག་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་གསབ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་112སྤྲད་པ་རེད། 2023ལོའི་ལོ་མཇུག་བར། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་རྩལ་ནུས་སློབ་དཔོན་ཆེ་མོའི་ལས་དོན་ཁང་གིས་རྩལ་ནུས་གསོ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་ཐེངས་11གཉེར་ནས་མཐོ་རིམ་བཟོ་པ་མི་ཐེངས་158གསོ་སྦྱོང་བྱས་པ་དེས་ལག་ཁྱེར་ཐོབ་པའི་མི་གྲངས་བསྡོམས་འབོར་གྱི་53.2%ཟིན་པ་དང་། རྩལ་ནུས་ཡོད་པ་དང་བརྩོན་ཞིབ་ལ་དགའ་བའི་རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་ཁག་གཅིག་རྩལ་ནུས་སློབ་དཔོན་ཆེ་མོའི་ལས་དོན་ཁང་བརྒྱུད་འཇོན་ཐང་ཅན་དུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།

ལས་སྟེགས་བསྐྲུན་ནས་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་བཏང་བ།

ལག་རྩལ་བཟོ་པའི་སློབ་གསོ་ནི་ལས་རིགས་སློབ་གསོའི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ལ། རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་སའང་ཡིན།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་ལྗོངས་ཀྱིས་ལག་རྩལ་བཟོ་པའི་སློབ་གསོ་སྒྱུར་བཅོས་དང་གསར་གཏོད་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ནས། སྔ་རྗེས་སུ《བོད་ལྗོངས་ལག་རྩལ་བཟོ་པའི་སློབ་གསོ་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་བསམ་འཆར་འགའ་ཞིག》དང་། 《བོད་ལྗོངས་ལག་རྩལ་བཟོ་པའི་སློབ་གྲྭ་དོ་དམ་བྱེད་ཐབས》སོགས་ལེ་ལག་ཚང་བའི་སྲིད་ཇུས་དང་བྱེད་ཐབས་བཏོན་ཏེ། བོད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ལག་རྩལ་བཟོ་པའི་སློབ་གསོའི་མ་ལག་རགས་ཙམ་གྲུབ་ཡོད།

མིག་སྔའི་བར། ལྗོངས་ཡོངས་སུ་ལག་རྩལ་བཟོ་པའི་སློབ་གླིང་དང་སློབ་གྲྭ་ཁྱོན་བསྡོམས་6ཡོད་པ་དང་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་མུས་ཀྱི་སློབ་མ་3833ཡོད་ཅིང་། ཆེད་ལས་55བཙུགས་ཡོད་པ་རེད། 2021ལོ་ནས་བཟུང་། ལག་རྩལ་བཟོ་པའི་སློབ་གླིང་དང་སློབ་གྲྭ་ཁག་གིས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་མི་ཐེངས་ཁྲི་1.5ལ་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་གསོ་སྦྱོང་བྱས་པ་དང་། མི་ཐེངས་6100ལྷག་ཙམ་ལ་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་རིམ་པའི་གདེང་འཇོག་བྱས་པ་རེད། སློབ་གྲྭ་དང་ཁེ་ལས་མཉམ་ལས་དང་དེ་བཞིན་སློབ་གྲྭ་ཕན་ཚུན་མཉམ་ལས་གཏིང་ཟབ་བྱས་ནས“ཁ་གསལ་མངགས་ཐོ་གཏན་འཁེལ”དང་། “སློབ་གྲྭ་ཕན་ཚུན་མཉམ་འབྲེལ” “ཐོན་སྐྱེད་དང་སློབ་གསོ་མཉམ་འདྲེས”ཀྱི་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་ཁྱབ་གདལ་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ཞིང་། རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་དང་གསོ་སྦྱོང་གི་སྤུས་ཚད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཐོ་རུ་བཏང་བས། སློབ་ཐོན་སློབ་མ་ལས་ཞུགས་ཐུབ་ཚད་97%ཡན་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་ཡོད།

མིག་སྔའི་བར་རང་ལྗོངས་སུ་སྤྱི་པའི་དངོས་སྦྱོང་རྟེན་གཞི་13བཙུགས་པའི་ནང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་སྤྱི་པའི་དངོས་སྦྱོང་རྟེན་གཞི་1དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་ས་ཁུལ་རིམ་པའི་དངོས་སྦྱོང་རྟེན་གཞི་4 རྫོང་དང་ཆུས་རིམ་པའི་དངོས་སྦྱོང་རྟེན་གཞི་8བཅས་ཡོད། དངོས་སྦྱོང་རྟེན་གཞི་ཁག་གིས་རང་འགུལ་ངང་གཙོ་གནད་ཐོན་ལས་དང་ཁྲོམ་རའི་རྩལ་ནུས་མི་སྣ་དཀོན་པོ་ཡོད་པར་དམིགས་ཏེ། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་གསོ་སྦྱོང་འཆར་གཞི་བཟོས་པ་མ་ཟད། རིམ་རྩིས་བྱས་ན་རྩལ་ནུས་གསོ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་དུས་ཐེངས་300ལྷག་ཙམ་གཉེར་བར་མི་ཐེངས་ཁྲི་1.2ལ་གསོ་སྦྱོང་བྱས་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རམ་འདེགས་བྱ་ཆེད་རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་འདེགས་སྐྱོར་ནུས་ལྡན་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་བཏང་ནས་བཟོ་རྩལ་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་པ།

2023ལོའི་ཟླ་5ཚེས་12ཉིན་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ལག་རྩལ་བཟོ་པའི(ལས་རིགས)སློབ་གྲྭའི་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་པོ་སྐབས་དང་པོ་ལྷ་སར་འགོ་ཚུགས་པ་དང་། ཁྱོན་བདམས་ཐོན་པ་72ལ་འགྲན་བསྡུར་གྱི་རྣམ་གྲངས་མི་འདྲ་བའི་རིམ་པ་དང་པོ་དང་། གཉིས་པ། གསུམ་པ་བཅས་སོ་སོར་ཐོབ་སྟེ། འགྲན་བསྡུར་ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་སྦྱོང་དང་སྦྱོང་བརྡར་ལ་སྐུལ་མ་ཐེབས་པའི་དམིགས་ཡུལ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད།

རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལག་རྩལ་བཟོ་པའི(ལས་རིགས)སློབ་གྲྭའི་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་པོ་སྐབས་དང་པོ་གཉེར་བ་ནི་རང་ལྗོངས་ཀྱིས་བཟོ་བོའི་སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ནས་རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་པ“བེད་སྤྱོད་ཇི་ལྟར་བྱེད་པའི”གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་ཡོང་བའི་གསོན་ཉམས་དོད་པའི་ལག་ལེན་ཞིག་རེད།

བཟོ་བོའི་སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ནས་རང་ལྗོངས་སུ་རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཞིན་དང་ཕྱོགས་བསྡུས་རང་བཞིན་གྱི་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་འགྲན་བསྡུར་བྱ་རྒྱུ་སྣེ་ཁྲིད་དང་། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་པོ་གཉེར་རྒྱུ་སྣེ་འདྲེན། ལྗོངས་ནང་ཁུལ་གྱི་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་འགྲན་བསྡུར་རྨང་གཞི་བཅས་སུ་བྱེད་པའི་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་འགྲན་བསྡུར་མ་ལག་ཅིག་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་བཏོད་པ་དེས་རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་པ“བེད་སྤྱོད་ཇི་ལྟར་བྱེད་པའི”ཚོད་ལྟའི་བརྗོད་གཞིར་ལན་ཡག་པོ་ཞིག་བཏབ་ཡོད།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་ལྗོངས་སུ་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རྩལ་ནུས་འཇོན་ཐང་ཅན་དཔྱད་འདེམས་དང་གཟེངས་བསྟོད་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཐེངས་བཞི་བསྟུད་མར་གཉེར་བར་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་ལག་རྩལ་འཇོན་ཐང་ཅན་57ལ་གཟེངས་བསྟོད་ཐོབ་པ་དང་། མཐོ་རིམ་ལག་རྩལ་འཇོན་ཐང་ཅན་5བདམས་ནས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གཞུང་གི་དམིགས་བསལ་ཕོགས་སྣོན་སྤྲོད་ཡུལ་ལ་འོས་སྦྱོར་བྱུང་བ། མི་4ལ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་སྲིད་གཞུང་གི་དམིགས་བསལ་ཕོགས་སྣོན་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུ་བྱུང་སྟེ། རྩལ་ནུས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ལ་དྲིན་ལན་འཇལ་འདོད་ཡོད་མཁན་མི་སྣར་བྱ་གཞག་ཐད་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་སྣང་སྔར་བས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ལ་སྤྱི་ཚོགས་སུ་གཟི་བརྗིད་ཐོབ་སྣང་དེ་བས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད།

བསྡོམས་རྩིས་ལ་གཞིགས་ན། མིག་སྔར་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱུགས་སྤྲོད་དཔྱད་ཞིབ་པ་དང་སྤུས་ཚད་ལྟ་སྐུལ་བ་781དང་། ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་རིམ་པའི་གདེང་འཇོག་སྒྲིག་གཞི་89ཡོད་ཅིང་། རིམ་རྩིས་བྱས་ན། རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་པ་མི་ཐེངས་ཁྲི་7.6ལ་གདེང་འཇོག་བྱས་ནས་རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་པའི་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་རིམ་པའི་ལམ་ལུགས་དང་གདེང་འཇོག་ལམ་ལུགས་སྣ་ཚོགས་སྤྱིར་ན་འཛུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།