རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བརྡས་ཐག་བཅད་ནས་གྲོས་འཆམ་བྱུང་བ་དང་། 2023ལོའི་ཟླ་9ཚེས་1ཉིན་ནས་བཟུང་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ།
མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་རང་བྱུང་སྐྱེ་ཁམས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱེད། (སྟོད་ཆ)
འདི་ནི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་ཡིན་པ།
འདི་ནི་བོད་ལྗོངས་ཆབ་མདོའི་སྨར་ཁམས་ཡུན་ནན་སྤྲེའུ་སྤུ་སེར་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་བདག་སྐྱོང་པ་ཚོས་སྐོར་གཡེང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ།
འདི་ནི་ལན་ཀྲོའུ་སློབ་ཆེན་དང་ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ཁང་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ཞིབ་འཇུག་སུའོ་སོགས་ལས་གྲུབ་པའི་ཚན་ཞིབ་ཚོགས་པས་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་བྱང་ཤར་རྒྱུད་ཀྱི་བྲག་དཀར་ཞུན་ཕུག་གི་གནའ་ཤུལ་དུ་ས་རྒྱུའི་དིམ་བསགས་དངོས་པོའི་མ་དཔེ་ལེན་བཞིན་པ།
“འཛམ་གླིང་ཡང་རྩེ”དང“ཨེ་ཤེ་ཡའི་ཆུ་གསོག་མཐོ་ལྕོག”ཞེས་སུ་གྲགས་པའི་མཚོ་བོད་ས་མཐོ་ནི་ཡུལ་སྐོར་གྱི་གནས་མཆོག་ཡིན་པ་མ་ཟད། རང་རྒྱལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྲུང་ཡོལ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པས། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་དམིགས་བསལ་ཡིན་པ་དང་ཁྲིམས་འཛུགས་ཀྱི་དོན་སྙིང་གལ་ཆེན་ལྡན་ཡོད།
2023ལོའི་ཟླ་4ཚེས་26ཉིན་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས》ལ་གྲོས་འཆམ་བྱུང་ནས་2023ལོའི་ཟླ་9ཚེས་1ཉིན་ནས་བཟུང་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་རེད།
“མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་བཟོ་རྒྱུ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་འགན་ལེན་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་སྔོན་འགོག་དང་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པའི་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་གྱི་བླང་བྱ་ཞིག་དང་། མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི་དམིགས་བསལ་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་དང་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་རེ་སྒུག་གསར་པར་ལན་འདེབས་པའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཞིག་རེད” རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ཁྲིམས་ལུགས་ལས་དོན་ཨུ་ལྷན་སྲིད་འཛིན་ཁྲིམས་ལུགས་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་ཡོན་ཅེ་ཡིས། བཅའ་ཁྲིམས་དེས་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་ལ་རྩ་བ་སྲ་བརྟན་དང་། སྔོན་དཔག་བརྟན་པོ། ཕུགས་ལ་ཕན་པ་བཅས་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོན་ནས་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས་འཛུགས་སྐྲུན། དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད། མི་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཞི་མཐུན་མཉམ་གནས་བཅས་ལ་དོན་སྙིང་གལ་ཆེན་ལྡན་ཡོད་པས། མཚོ་བོད་ས་མཐོའིརང་བྱུང་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱ་རྒྱུར་ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་འགན་ལེན་བྱས་ཡོད་ཅེས་བཤད་པ་རེད།
མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་སྣ་མང་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ།
ཚང་ཚིང་གཡུ་ལོ་འཁྲིགས་པ་དང་། ཆུ་བོ་ཤང་ཤང་དུ་རྒྱུག་པ། གནའ་བ་ཁྱུ་དང་ཁྱུ་ཅི་དགར་རྒྱུ་བ་བཅས་ནི་གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་སྐྱེ་ཁམས་བདག་སྐྱོང་བ་ཚོས་སྐོར་ཞིབ་བྱེད་རིང་རྒྱུན་དུ་མཐོང་བའི་རྣམ་པ་ཞིག་རེད།
“མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ས་དབྱིབས་དང་གནམ་གཤིས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ལས་ས་མཐོའི་དམིགས་བསལ་གྱི་སྐྱེ་དངོས་འབོར་ཆེན་ཞིག་གྲུབ་ཅིང་། དེ་ནི་སའི་གོ་ལའི་སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་རྩ་ཆེའི་གཞི་རྒྱུའི་མཛོད་ཅིག་རེད། ད་ཆ་མཚོ་བོད་ས་མཐོར་རྩ་ཆེའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་གནས་ཚུལ་གསར་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་འབྲོང་དང་། གཙོད། ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་སོགས་རང་བྱུང་ཁྱུ་ཚོགས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་མངོན་གསལ་དོད་པོས་སླར་གསོ་དང་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད” མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་དངོས་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཞིབ་འཇུག་ལ་གཞོལ་ནས་བགྲང་བྱ་30ལྷག་ཙམ་སོང་བའི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་ཆེ་མོ་བ་ལྷག་ཆུང་གིས་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོར་འགྱུར་ལྡོག་ལ་ཚོར་བ་སྐྱེན་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་འགལ་རྐྱེན་ནུས་འགོག་ཞན་པ། སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་ཉམས་ཞན་སླར་གསོ་བྱེད་འགོར་བ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་ཡོད། དེའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གི་སྤུས་ཚད་དང་ནུས་པའི་གནས་ཚུལ་གྱིས་རང་རྒྱལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་དང་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་སོགས་ལ་ཐད་ཀར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བཤད།
མཚོ་སྔོན་པོ་ནི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་བྱང་ཤར་རྒྱུད་དུ་གནས་པ་དང་མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་ནི་དེའི་དམིགས་བསལ་གྱི་སྲོག་ཆགས་རིགས་ཤིག་རེད། མཚོའི་མཐའ་འཁོར་གྱི་ཆུ་བོ་40ལྷག་ཙམ་དང་དེ་བཞིན་ཆུ་མིག་མང་པོ་ཞིག་ལས་རྒྱ་ཁྱོན་ཆེ་བའི་ས་མཐོའི་འདམ་ར་ཆགས་ནས་དེར་བྱ་རིགས་གནས་སྤོ་དང་འཚོ་སྡོད་སྐྱེ་འཕེལ་གྱི་ཞིང་ཁམས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་ཉེའི་མཚམས་སུ་ཆེས་མཐོའི་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི་དཔེ་མཚོན་གྱོད་དཔེ་ཁག་གཅིག་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་ནང་གི་གྱོད་དཔེ་གཅིག་ནི་མཚོ་སྔོན་པོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད།
2021ལོའི་ཟླ་8པར། ཐང་ཆེ་གེ་མོ་སོགས་མི་གསུམ་གྱིས་མཚོ་སྔོན་པོ་སྐོར་བའི་ཤར་ལམ་ལུག་རའི་ཉེ་འགྲམ་དུ་བསྐྱོད་དེ་འགྱིག་གྲུ་དང་། འཕྲུལ་གྲུ ཉ་རྒྱ། ཆུ་འཛུལ་དོར་མ་སོགས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་སྤྱད་ནས་མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་འཛིན། ཉིན་གཉིས་པའི་ཐོ་རེངས་ལ་ཐང་ཆེ་གེ་མོས་ཉ་བླུགས་པའི་རླངས་འཁོར་བཏང་ནས་ཕྱིར་ལོག་པའི་དུས་སུ་རླངས་འཁོར་གཞོགས་གཅིག་ལ་ཨ་སློག་བརྒྱབ་པས་ཁྲིམས་འཛིན་ཉེན་རྟོག་པས་རྩད་ཆོད་པ་རེད། ཕྱིས་སུ་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་ནུབ་ཆུས་མི་དམངས་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གིས་ཁྲིམས་ལས་འགལ་ཏེ་ཆུའི་ཐོན་རྫས་འཛིན་པའི་བྱས་ཉེས་ལྟར་ཐང་ཆེ་གེ་མོ་སོགས་མི་གསུམ་ལ་གཏུག་བཤེར་བྱས་པ་དང་དུས་མཚུངས་ཞོར་འབྲེལ་དམངས་དོན་སྤྱི་ཕན་གཏུག་བཤེར་ཡང་བྱས། ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་ནུབ་ཆུས་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་ཐང་ཆེ་གེ་མོ་སོགས་ལ་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་ཟླ་བཅུ་ནས་བཙན་ཉར་ལས་སྐུལ་ཟླ་བ་དྲུག་བར་གྱི་ཁྲིམས་ཐག་མི་འདྲ་བ་བཅད་པ་དང་། ཉེས་གསོག་ཡོ་བྱད་གཞུང་བཞེས་བཏང་བ་དང་དུས་མཚུངས་ཁོང་ཚོར་སྐྱེ་ཁམས་ཉམས་གསོའི་འགྲོ་གྲོན་མཉམ་དུ་འཇལ་རྒྱུའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་མ་ཟད། སྐྱེ་འཕེལ་དང་ཉ་ཕྲུག་གློད་རྒྱུ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་དུས་ཐོག་ཏུ་ཉམས་གསོ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་རེད།
“ལག་བསྟར་བྱེད་ཉེར་ཡོད་པའི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་མཁན་གྱིས་ཉམས་གསོའི་འགན་འཁྲི་འཁུར་བ་དང་། གྱོང་གུན་ཁ་གསབ་བྱེད་པ། འབྲེལ་ཡོད་འགྲོ་གྲོན་འཇལ་བ་བཅས་ལ་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་བཟོས་ཡོད” གྱོད་སྒྲུབ་ཁྲིམས་དཔོན་གྱིས་སླད་ཕྱིན་གྱོད་གཞི་དེ་རིགས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་དེ་བས་ཁྲིམས་ཀྱི་གཞི་འཛིན་ས་ཡོད་པ་དང་ཁྲིམས་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ལམ་ལུགས་ནན་ཤོས་དང་ཁྲིམས་སྐྱོང་ནན་ཤོས་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ་ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་འདྲི་གཅོད་འགན་ནུས་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་པ་དང་། མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུར་ཕན་པ་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ་རེད།
གཙང་པོ་དང་ཆུ་བོ་མང་པོ་ཞིག་མཚོ་བོད་ས་མཐོ་ནས་བྱུང་ཞིང་། གནས་དེར་ད་དུང་རྩ་ཆེའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་འཚོ་སྡོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གངས་རི་ནས་རྩྭ་ཐང་བར་དང་ནགས་ཚལ་ནས་མཚོ་མོའི་བར་སོགས་གངས་ལྗོངས་ས་མཐོའི་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་ལ་སྔར་ནས་བཟུང་མཐོང་ཆེན་བྱེད་མུས་རེད།
ཡོན་ཅེ་ཡིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་གི་འདུ་འགོད་གལ་ཆེན་ལག་བསྟར་གྱིས་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་ལ་གཏོར་བརླག་མི་གཏོང་རྒྱུའི་གཏན་འབེབས་བྱས་ཤིང་། དུས་མཚུངས་རྩ་ཆེ་ལ་སྟོངས་ཉེར་ཡོད་པའམ་ཡང་ན་དམིགས་བསལ་གྱི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་རྩྭ་རྩི་ཤིང་གི་རིགས་རང་བྱུང་འདུ་འཛོམས་བྱ་ཡུལ་དང་འཚོ་གནས་བྱེད་ས་སོགས་ས་ཁོངས་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་དང་། རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ། རང་བྱུང་སྤྱི་གླིང་སོགས་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་ཡུལ་འཛུགས་རྒྱུ་ཁ་གསལ་བཟོས་པ་མ་ཟད། རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་རྩི་ཤིང་རིགས་ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ནས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་འཚོ་གནས་བྱེད་ས་དང་། སྤོ་སྐྱོད་བགྲོད་ལམ། རི་སྐྱེས་རྩི་ཤིང་གི་གདོད་མའི་ས་ཆ་བཅས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་རྩ་ཆེ་ལ་སྟོངས་ཉེར་ཡོད་པའམ་དམིགས་བསལ་གྱི་རི་སྐྱེས་རྩི་ཤིང་གི་རིགས་ལ་གཙོ་གནད་སྲུང་སྐྱོང་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་མིང་གཞུང་ལམ་ལུགས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད་པ་རེད།
“བཅའ་ཁྲིམས་དེས་ད་དུང་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་དྲ་རྒྱའི་མ་ལག་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཚན་རྩལ་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་ཚན་རྩལ་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་གལ་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། རྩ་ཆེ་ལ་སྟོངས་ཉེར་ཡོད་པའམ་ཡང་ན་དམིགས་བསལ་དུ་ཡོད་པའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་རྩི་ཤིང་གི་རིགས་མྱུར་སྐྱོབ་དང་གནས་སྤོ་སྲུང་སྐྱོང་སོགས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་བཅས་ལ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད”ཅེས་ལྷག་ཆུང་གིས་བཤད།