ལྷ་ས་བའི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན། སྤྱི་གླིང་དུ་བསྐྱོད་པ་ནི་དུས་ཚོད་འཁྱོལ་ཐབས་བྱེད་པ་ཙམ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཅིག་རེད། ཉི་འོད་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་སར་འཁོར་རིགས་ལ་སྡོད་པའམ་ཡང་ན་འཆར་གཞི་བཀོད་ནས་ཐག་རིང་དུ་འགྲོ་མི་དགོས་པར་སྒོ་ཁར་སྤྱི་གླིང་གང་མང་མང་ཡོད་པས། ཉི་འོད་དང་བག་ཕེབས་ཀྱི་དུས་བཟང་ལ་རོལ་ནས་བདེ་སྐྱིད་དང་དྲོ་སྐྱིད་ཚོར་ཐུབ། 

རིག་གནས་ཀྱི་ནང་དོན་ཟབ་མོ་ལྡན་པའི་སྤྱི་གླིང་གི་རྣམ་པ་གསར་པ།

ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སྤྱི་གླིང་།

འདི་ནི། ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སྤྱི་གླིང་གི་འཇིམ་བརྐོས་ཡིན་པ།

འདི་ནི། སྐྱིད་ཆུའི་ངོགས་ཀྱི་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སྤྱི་གླིང་ཡིན་པ།

ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་100འཁོར་བ་དང་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་ངོ་70འཁོར་བར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་ཆེད། ཉེ་ཆར། ལྷ་སའི་མཐོ་གསར་ཁུལ(སྣེའུ་ཁུལ་གསར)གྱི་དམངས་འཚོའི་རྣམ་གྲངས་གལ་ཆེན་ཞིག་སྟེ། ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སྤྱི་གླིང་བསྐྲུན་ཟིན་ནས་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས།

ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སྤྱི་གླིང་གི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་མུའུ་1057ཟིན་པ་དང་། སྤྱི་གླིང་གི་ཤར་ངོས་སྣེའུ་ཟམ་ཆེན་ནས་ནུབ་ངོས་ལྷ་གོང་ཟམ་ཆེན་བར་སྐྱིད་ཆུའི་བྱང་ངོགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་རིག་གནས་དང་ཐུན་མོང་སྙིང་སྟོབས་ཁུལ་དང་། སྐྱིད་ཆུའི་ལྷོ་ངོགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ལོ་རྒྱུས་དང་ཐུན་མོང་ས་ཁོངས་ཁུལ་བཅས་ཁག་བཞི་རུ་ཕྱེ་ཡོད་ལ། བྱང་ངོགས་ལ་མུའུ་651དང་ལྷོ་ངོགས་ལ་མུའུ་406ཡོད་ཅིང་། ཁྱོན་སྐྱིད་ཆུའི་ངོགས་ཀྱི་ས་རྒྱ་མུའུ་3000ཙམ་བཟུང་ཡོད་པ་རེད།

སྤྱི་གླིང་དེ“ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་རླབས་པོ་ཆེའི་ཕུགས་འདུན”བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་བྱས་པ་དང“ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་འདུས་གྲུབ་ཀྱི་འདུ་ཤེས”བརྟན་པོ་འཛུགས་རྒྱུ་གཙོ་རྐང་དུ་བྱས་ཏེ། འཇིམ་བརྐོས་ཁག་21ཡོད་པ་དང་ངོགས་གཉིས་པོའི་བར་སྤྱིའི་རིང་ཚད་ལ་སྨི་1093ཙམ་ཡོད་པའི་སེམས་སྦྲེལ་ཟམ་པས་འབྲེལ་མཐུད་བྱས་ཡོད། སྤྱི་མཐུན་གྱི་མོས་སེམས་ཟབ་མོ་ལྡན་པའི་ཟམ་པ་དེས་ལྷོ་བྱང་ངོགས་གཉིས་སྦྲེལ་ཞིང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཁག་གི་རིག་གནས་འབྲེལ་མཐུད་དམ་ཟབ་བྱས་ནས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་བརྩེ་སེམས་ཟབ་མོ་མཚོན།

གང་ས་ནས་མཐོང་ཐུབ་པའི་རིག་གནས་འཇིམ་བརྐོས་ནི་སྤྱི་གླིང་གི་བཀྲག་མདངས་འཚེར་ས་ཞིག་རེད། ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སྤྱི་གླིང་མཛེས་ལྗོངས་ཀྱི་རྡོ་བརྐོས་ལས་རྒྱལ་གཅེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཟབ་མོ་མངོན་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་དབུ་བརྙེས་པའི་མཛད་སྒོ་ཆེ་མོ་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་རི་ཀླུང་གི་བརྐོས་རིས་ནི་ཀྲུང་གོ་གསར་པ་དབུ་བརྙེས་རྗེས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བསྡུས་རིས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སྤྱི་གླིང་དུ་ཐོག་མར་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་དོན་ནི་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་ངོ་70འཁོར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ཆེ་མོར་ཕྱག་རྟགས་སུ་ཕུལ་བའི་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ཡིན་པས་རེད། སྤྱི་གླིང་གི་གང་ས་ནས་ཡན་ཧོང་གི་རྩ་བ་དང་། སྐལ་བཟང་རྫོགས་ལྡན་གྱི་དུས། ཇ་རྟའི་ཚོང་འདུས་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་མཐོང་ཐུབ་ལ། དེའི་ནང་འུན་ཤིང་ཀོང་ཇོ་བོད་དུ་ཕེབས་པ་དང་གོར་ཁའི་གཡུལ་འགྱེད་སོགས་ཀྱི་འཇིམ་བརྙན་ཡོད་པ་རེད། གསོན་ཉམས་དོད་པའི་འཇིམ་བརྙན་དེ་དག་ལས་སྐབས་དེའི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་དང་མངའ་ཁོངས་ཆ་ཚང་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་རྒྱལ་གཅེས་ཀྱི་སེམས་པ་མངོན།

བག་ཕེབས་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་ས་མཐོའི་གསོ་རླུང་ར་བ།

ལྷོ་རིའི་སྤྱི་གླིང་།

འདི་ནི།། གྲོང་མི་ལྷོ་རིའི་སྤྱི་གླིང་དུ་སྐྱོད་བཞིན་པ།

འདི་ནི།། ལྷོ་རིའི་སྤྱི་གླིང་ནས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ལ་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་པ།

ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁ་སྤྲོད་དུ་ལྷ་སའི་ལྷོ་རིའི་སྤྱི་གླིང་གནས་ཤིང་། སྟོན་ཁ་ཤར་མ་ཐག་སྤྱི་གླིང་དུ་བཏབ་པའི་གསོམ་སྡོང་སོགས་དུས་བཞིའི་སྔོ་ལྗང་རྩི་ཤིང་དང་ཤང་ཤང་དུ་རྒྱུག་པའི་ཆུ་བོས་གླིང་ཁུལ་འདིར་གསོན་ཤུགས་ལྷག་པར་སྦྱིན།

2012ལོའི་གོང་དུ་ལྷོ་རིར་ད་ལྟ་བཞིན་སྔོ་ལྗང་ལྗོན་ཤིང་གིས་བརྒྱན་མེད་པར་སྐྱ་ཐིང་ཐིང་གི་ཐང་རྒོད་ཡིན་ཞིང་། 2012ལོར་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ལྷོ་རིའི་ཤིང་འཛུགས་ནགས་བཟོའི་འདུ་འགོད་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། ལོ་ངོ་སྟོང་གི་ཐང་རྒོད་འདི་ཉིད་སྔོ་ལྗང་གོས་བཟང་བཀླུབས་པའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་སྤྱི་གླིང་ཞིག་ཏུ་བསྐྲུན་པ་དང་། མང་དུ་ཕྱིན་པའི་སྔོ་ཁེབས་ལས་ལོ་ལྟར་བྱེ་འདམ་ཏུན་4000ཉུང་དུ་ཕྱིན་ནས་ས་ཆུ་ཤོར་ཚད་ཉུང་དུ་ནུས་ལྡན་ཕྱིན་ཡོད།

ལྷོ་རིའི་སྤྱི་གླིང་གི་སྒོ་འཛུལ་མ་ཐག་ནས་མཁའ་རླུང་སོས་པ་རྔུབ་ཐུབ་པ་དང་། མེ་ཏོག་གི་དྲི་ཞིམ་དང་། བྱ་བྱིའུ་ཡི་སྐད་སྙན། སྔོ་ཞིང་དྭངས་བའི་རི་ཆུ་ཀླུང་གསུམ་བཅས་མདོར་ན་མེ་ཏོག་གི་སྐྱེད་ཚལ་ཞིག་ཏུ་སླེབས་པ་ལྟར་དུ་སྣང་། རྡོ་གཅལ་ལམ་ངོས་སུ་སྐབས་འགར་སྤྲོ་གསེང་ཡུལ་སྐོར་བྱེད་མཁན་ཚོས་སྤྲོ་འཆམ་དང་ངལ་གསོ་བཞིན་མཆིས་ལ། གང་སར་སྔོ་ལྗང་རྩི་ཤིང་གིས་ཁེངས་ཤིང་། གཡུ་ལྟར་སྔོ་བའི་སྤང་གཤོང་གི་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་མེ་ཏོག་སྟེང་བུང་བས་མེ་ཏོག་གི་ཟེའུ་འབྲུར་ཅི་དགར་རོལ་བཞིན་མཆིས།

ཤིང་ལམ་དེད་ནས་བསྐྱོད་ཚེ། བྲག་རྡོ་དག་སྔོ་ཐིང་ཐིང་གི་ནགས་རིའི་ཁྲོད་རྦབ་ཆུ་ཞིག་དང་འདྲ་ལ། ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་བསིལ་ཁང་དག་གིས་ཀྱང་སྤྱི་གླིང་ལ་བཀྲག་མདངས་ལྷག་པར་བསྣན།

ཕྱིར་མིག་ལྟ་སྐབས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁུལ་གྱི་མཛེས་ལྗོངས་མིག་ལམ་དུ་ལྷམ་མེར་མངོན་ཞིང་། ལྷོ་རིའི་སྤྱི་གླིང་ནས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་དང་འདུ་འཛི་ཆེ་བའི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁུལ་ལ་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་སྐབས“རི་རྒྱལ་ལྷུན་པོའི་རྩེ་མོར་སླེབས་པ་ན། ས་འཛིན་ཕྲེང་བ་ཐམས་ཅད་ཆུང་ངུར་མཐོང”བའི་སྣང་བ་འཆར་འོང་། མཚན་མོ་འཆར་ཉེའི་སྐབས་སུ་གནས་འདི་ནི་ལྷ་སའི་མཚན་ལྗོངས་ལ་ལྟ་ས་ཡག་ཤོས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། གློག་འོད་ཆེམ་ཆེམ་དུ་འཕྲོ་བའི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ལ་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་སྐབས་འདུ་འཛི་ཆེ་བའི་གྲོང་ཁུལ་ཕར་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་ལ། ཚུར་ཕྱོགས་ནི་དབེན་འཇམ་གྱི་གནས་མཆོག་ཤིག་རེད།

འདུ་འཛོམས་ཆེ་ཤོས་དང་ཐག་ཉེ་ཤོས་ཀྱི་སྤྱི་གླིང་།

རྫོང་རྒྱབ་ཀླུ་ཁང་།

འདི་ནི།། རྫོང་རྒྱབ་ཀླུ་ཁང་ནང་གི་སྤྲོ་གསེང་གྲུ་གཟིངས་དང་ཡུལ་སྐོར་བ་ཡིན་པ།

འདི་ནི།། རྫོང་རྒྱབ་ཀླུ་ཁང་གི་ཟུར་ཞིག་ཡིན་པ།

རྫོང་རྒྱབ་ཀླུ་ཁང་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁུལ་དུ་རིན་མེད་ངང་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་སྒོ་ཕྱེ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྤྱི་གླིང་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེར་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་བཅས་སྒོ་བཞི་ཡོད།

འཁྲུག་ཆ་དོད་པའི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་ཐང་ཆེན་དང་བསྡུར་ཚེ་རྫོང་རྒྱབ་ཀླུ་ཁང་ནི་ཆུ་མོ་དྭངས་ཤིང་སྔོ་ལྗང་ལྗོན་ཤིང་གིས་བརྒྱན་པའི་དབེན་གནས་ཤིག་རེད། སྤྱི་གླིང་དུ་རྩྭ་ཆུ་བཟང་ལ་ཁོར་ཡུག་མཛེས་པ་དང་ཡལ་འདབ་རྒྱས་པའི་ལྗོན་ཤིང་སྡོང་པོའི་ཁྲོད་གནའ་བོའི་ལྗོན་ཤིང་ཡང་མང་པོ་ཞིག་ཡོད། མི་བཟོས་རྫིང་བུ་དག་ནི་དྭངས་གསལ་མེ་ལོང་ཞིག་དང་འདྲ་བར་གནམ་སྔོན་སྤྲིན་དཀར་གསལ་ལེར་འཆར་བ་དང་། ཆུ་ངོགས་སུ་ལྗོན་ཤིང་སྟུག་པོས་བརྒྱན་ཞིང་། ཚོན་མདོག་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་སྤྲོ་གསེང་གྲུ་གཟིངས་དག་གྲུ་ཁར་བཞག་པའམ་ཡང་ན་ཆུ་ནང་དུ་དལ་བུར་སྐྱོད་བཞིན་མཆིས།

ཆུ་ངོགས་ནས་བལྟས་ན་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་རྒྱབ་ལྗོངས་གསལ་ལེར་མཐོང་ཞིང་། འཕྲིན་ཤོག་གམ་དུས་དེབ་ལས་མཐོང་བའི་ཆུ་ནང་གི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་མཛེས་གཟུགས་ནི་གནས་དེ་ནས་པར་བླངས་པ་རེད། པར་དེ་ལེན་པར་དུས་ཚོད་དམ་འཛིན་བྱེད་དགོས་ལ། འོད་གསལ་དྲགས་པའམ་ཡང་ན་གསལ་པོ་མེད་པ་གང་ཡིན་ཡང་པར་ཡག་པོ་ཞིག་ལེན་དཀའ། དེ་གར་ད་དུང་ཡངས་པའི་མཚེའུ་དང་། ཆུ་ངོགས་ཀྱི་རྒྱ་ལྕང་། ནགས་ཁྲོད་ཀྱི་སྲང་ལམ། ཟམ་འོག་གི་གྲུ་གཟིངས་བཅས་པིར་གྱི་རི་མོ་བཞིན་མཛེས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག

རྫོང་རྒྱབ་ཀླུ་ཁང་ལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་པོ་བྱེད་དོན་གཞན་ཞིག་ནི་དེར་ལྷ་སའི་གྲོང་མི་ཚོའི་དགོད་སྒྲས་ཁེངས་པས་ཡིན་ཞིང་། ཞོགས་པའི་ཉི་གཞོན་དང་བསྡོངས་ནས་དེར་སྐྱོད་སྐབས་རྒན་རྒོན་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་ལུས་སྦྱོང་རུ་ཁག་དང་། ཐའེ་ཅི་དྲག་རྩལ། དྲག་རྩལ། ནང་མ་སྟོད་གཞས་སོགས་འཁྲབ་མཁན་གང་སར་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད།