གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་བསམ་གྲུབ་རྩེ་ཆུས་གདོང་དཀར་ཤང་བདེ་གོང་གྲོང་ཚོའི་མཐའ་འཁོར་དུ་སྔོ་ལྗང་ལྗོན་ཤིང་གིས་བརྒྱན་ཞིང་། “གདོང་དཀར་གླིང་ཁ”ཡོད་པས་གྲོང་ཚོ་དེ་ཉེ་རིང་གང་སར་སྐད་གྲགས་ཆོད་ཡོད། ལོ་འདི་དག་ནང་བདེ་གོང་གྲོང་ཚོའི་གྲོང་མི་ཚང་མར་སྣོད་བཅུད་ལས་ཕན་འབྲས་ཐོན་ཏེ་འཚོ་བ་ཉིན་བཞིན་ལེགས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།

སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་ནི་བྱས་རྗེས་དེང་འདིར་འཇོག་པ་དང་ཕན་འབྲས་བསྐལ་བརྒྱར་ཐོན་པའི་དོན་ཆེན་ཞིག་རེད། གདོང་དཀར་ཤང་བདེ་གོང་གྲོང་ཚོའི་སྔོ་ལྗང་གོས་ཀྱིས་བཀླུབས་པའི་མཛེས་ལྗོངས་དེ་ནི་རང་བྱུང་ཞིག་མིན་པར་བདེ་གོང་གྲོང་ཚོའི་མང་ཚོགས་ཚོས་ལོ་བཅུ་ཕྲག་རིང་རྒྱུན་བསྐྱངས་ནས་ཤིང་འཛུགས་ལས་ལ་གཞོལ་བའི་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་རེད། “མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་རྒྱུན་མཐུད་ནས་ཤིང་བཙུགས་པ་བརྒྱུད་ལྗོན་ཤིང་མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ད་ཆའི་མཛེས་ལྗོངས་འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད། གྲོང་ཚོའི་ཕྱོགས་གང་ས་སྔོ་ཐིང་ངེར་གྱུར་ནས་སྔོན་ཆད་ཀྱི་ཐང་རྒོད་དེ་ད་ཆ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་གྱུར་ཡོད”ཅེས་བདེ་གོང་གྲོང་ཚོའི་གྲོང་མི་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་བཤད།

2018ལོར་བོད་ཀྱིས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་107བཏང་ནས་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་ས་ཆ་སྔོ་ལྗང་ཅན་དུ་འགྱུར་ཐབས་བྱས་ཤིང་། ལོ་ཧྲིལ་པོར་ཤིང་འཛུགས་ནགས་བཟོ་མུའུ་ཁྲི་112.5ཙམ་བྱས་པ་དང་ནགས་ཚལ་ཁྱབ་ཚད་12.14%བར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་། “ལྗོན་ཤིང་མེད་པའི་གྲོང་ཚོ”863དང“ལྗོན་ཤིང་མེད་པའི་དུད་ཚང”ཁྲི་8.32ལ་ལྗོན་ཤིང་བཙུགས་པ་དང་། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ལས་གནས་ཁྲི་66.7བར་མང་དུ་ཕྱིན་པ། ཁ་གསབ་ཚད་གཞི་མི་རེར་ལོ་རེར་སྒོར་3500བར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་བཅས་རེད།

ཟླ་1ཚེས་10ཉིན་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཀྲུའུ་ཞི་ཆེ་དགྲ་ལྷས་གནང་བའི་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་སྙན་སྒྲོན་ནང་། 2019ལོ་ནི་བོད་ལ་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་བྱས་ནས་ལོ་60འཁོར་བའི་ལོ་ཞིག་ཡིན་པས་སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས་བསྐྲུན་རྒྱུར་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་སྣོད་བཅུད་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་མ་དངུལ་གཏོང་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ་མ་དངུལ་བཏང་བའི་འཕར་ཚད་20%ཡན་ཟིན་པ་བྱེད་དགོས་ཞེས་བཏོན་ཡོད།

རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ནགས་ལས་དང་རྩྭ་ཐང་ཅུས་ཏང་ཙུའུ་ཡི་ཧྲུའུ་ཅི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོས“འདི་ལོ་རང་ལྗོངས་ཀྱིས་ཤིང་འཛུགས་ནགས་བཟོའི་ལས་དོན་ལ་མུ་མཐུད་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ་རེད། བོད་ཀྱི‘གཙང་པོ་གཉིས་དང་ཆུ་བོ་བཞི་རྒྱུག་ཁུལ’ནགས་བཟོ་སྔོ་འགྱུར་དང་བྱེ་འགོག་བྱེ་བཅོས་སོགས་ཀྱི་འདུ་འགོད་གཙོ་གནད་དུ་ལག་ལེན་བསྟར་ཏེ་ལོ་ཧྲིལ་པོར་ནགས་བཟོ་སྔོ་འགྱུར་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་མུའུ་ཁྲི་110ལས་མི་ཉུང་བའི་འགན་ལེན་བྱ་རྒྱུ་རེད། ‘ལྗོན་ཤིང་མེད་པའི་གྲོང་ཚོ’དང‘ལྗོན་ཤིང་མེད་པའི་དུད་ཚང’མི་ལྷག་པའི་ལས་འགན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལེགས་གྲུབ་བྱ་རྒྱུ་རེད”ཅེས་བཤད་པ་རེད།

མཛེས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་ས་མཐོའི་མཛེས་ལྗོངས་དང་། སྣོད་བཅུད་ཀྱི་རྨང་གཞི་བཟང་པོ། སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཐོབ་པའི་གྲུབ་འབྲས་བཅས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་རིག་གནས་ཀྱི་གདེང་ཚོད་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་ལས་དོན་ལ་ཞུགས་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཧུར་སེམས་དང་རང་འགུལ་གྱི་བསམ་པ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་། བདེ་སྐྱིད་ཚོར་སེམས་དང་ཐོབ་ཚོར་ཡང་ཟབ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་སྔོ་ཞིང་དྭངས་པའི་རི་ཆུ་དང་གངས་འཁྱགས་ཀྱིས་བསྡམས་པའི་ས་གཞི་དབང་བར་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

རི་བོ་སྔོ་ཞིང་ཆུ་མོ་དྭངས་པའི་གྲོ་མོ་རྫོང་དུ་ལོ་ལྔ་བཅུར་སླེབས་པའི་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ནི་ནགས་སྲུང་བ་ཞིག་ཡིན། སྤེན་པ་ཚེ་རིང་དང་ནགས་སྲུང་བ་གཞན་དག་ཚོས་ཉིན་ལྟར་དཔུང་རྟགས་དམར་པོ་བཏགས་ནས་མུ་ལ་མུ་འབྲེལ་གྱི་རི་བོ་མཐོན་པོ་དང་ལྗོན་ཤིང་སྟུག་པོས་བརྒྱན་པའི་ལུང་ཤུར་དུ་སྐོར་ཞིབ་བྱེད་པར་འགྲོ་གི་ཡོད། ཁོང་གིས“ནགས་སྲུང་བའི་ལས་ཀ་ཡག་པོ་སྒྲུབ་བསམ་ན་ངེས་པར་དུ་ལུང་ཤུར་གྱི་རི་ཀླུང་དང་རྩ་རྩི་ཤིང་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེན་པོ་ཡོད་དགོས”ཅེས་བཤད་པ་རེད།

མིག་སྔར་བོད་ཀྱིས་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་སྣ་ཚོགས་61བསྐྲུན་པ་དང་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་ངོས་གྲུ་ཁྲི་41ལྷག་ཙམ་ཟིན་པ་དེས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་34.35%བཟུང་ཡོད། དེའི་ཁྲོད་དུ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་10ཡོད་པ་དང་དེའི་རྒྱ་ཁྱོན་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཨང་དང་པོར་སླེབས་ཡོད།

འདི་ལོའི་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་སྙན་སྒྲོན་ནང་། 2019ལོར་བོད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ས་ཆའི་བར་མཐོངས་གསར་སྤེལ་བཀོད་ཇུས་ཡག་པོ་བྱས་ནས་ས་བབ་ཧ་ཅང་མཐོ་བའི་སྣོད་བཅུད་གནས་སྤོར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་རྒྱུ་དང་། རང་བྱུང་ནགས་ཚལ་དང་། རྩྭ་ཐང་། འདམ་ར། སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་སྣ་མང་རང་བཞིན་བཅས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས“གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི”སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་གཙོ་གནད་སྣོད་བཅུད་བྱེད་ནུས་ཁུལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་སླར་གསོ་ཡོང་བ་བྱས་ཏེ་རི་ཆུ་དང་། ནགས་ཚལ། ས་ཞིང་། མཚོ། རྩྭ་ཐང་བཅས་ཀྱི་མ་ལག་བཅོས་སྐྱོང་གི་འདུ་འགོད་ལག་ལེན་བསྟར་རྒྱུ། རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་ས་གོ་ལའི་སྣེ་གསུམ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་ཁག་གཅིག་བསྐྲུན་འགོ་འཛུགས་རྒྱུ། སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་དུ་གཏེར་ཁའི་ཐོན་ཁུངས་གསར་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་གཏན་འགོག་བྱས་ནས་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་རྒྱུ་ནོར་གྱི་བདག་དབང་ལམ་ལུགས་དང་སྤྱོད་གོ་དོ་དམ་ལམ་ལུགས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། གཏེར་ལས་དབང་ཆ་བཀོད་སྒྲིག་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གཞུང་གི“སྨྱུག་གཅིག་མའི”ཞིབ་མཆན། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི“སྤ་སེ་གཅིག་གིས་ཁྲུ་སློག་པའི་ལམ་ལུགས”མུ་མཐུད་ལག་ལེན་ནན་པོ་བསྟར་དགོས་ཞེས་འཁོད་ཡོད།