བཅོས་སྒྲིག་བྱས་རྗེས། 

བཅོས་སྒྲིག་མ་བྱས་གོང་།

འདི་ནི་ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གོང་དཀར་རྫོང་བྱང་ཐང་གྲོང་རྡལ་བྱང་ཐང་གྲོང་ཚོའི་ཡུལ་མིའི་འཚོ་སྡོད་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྒྲིག་མ་བྱས་གོང་དང་བྱས་རྗེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པ།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཨུད་དང་གྲོང་ཁྱེར་སྲིད་གཞུང་གིས་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་དང་། འགན་འཁྲི་དོན་འཁྱོལ། ལས་དོན་དོན་འཁྱོལ་བཅས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་བཏང་ཞིང་། ཤེས་དཔལ་སྲོལ་གསར་འཛུཌ་པ་དང་། སྲོལ་རྙིང་དང་གོམས་སྲོལ་ངན་པ་སྒྱུར་བ། གྲོང་སྲོལ་དམངས་ཆིངས་བཟོ་བ། ཕུལ་བྱུང་རིག་གནས་དར་རྒྱས་གཏོང་བ། གྲོང་ཚོའི་རྣམ་པ་མཛེས་སུ་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི“ནང་དོན་ལྔ”ལས་ཀའི་དམིགས་ཚད་དུ་བྱས་ནས་ཀྲེ་ཅང་གི“ཁྲི་སྟོང་ལས་གྲྭའི”ཉམས་མྱོང་སློབ་སྦྱོང་དང་དཔྱད་གཞིར་འཛིན་པ་དང་། དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་མུ་མཐུད་སྲ་བརྟན་དང་རྒྱ་སྐྱེད་པ། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རྣམ་པར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་བ། མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་བ། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ། མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་སྟོན་གྲངས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་མཐོ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱིས་མཛེས་ལྗོངས་མཐོང་ཐུབ་པ་དང་ཕ་ཡུལ་ལ་སེམས་ཆགས་ཐུབ་པར་བྱས་ནས་གནས་འཕྲོད་ལས་མཚམ་མཛེས་མཐུན་གྱི་གྲོང་གསེབ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་གོམ་པ་བརྟན་པོ་སྤོས་པས་ཡར་ཀླུང་ས་གཞི་ཆེ་མོའི་གང་སར་གཙང་ལ་གྲལ་འགྲིག་པ་དང་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་གྱི་མཛེས་ལྗོངས་མངོན་བཞིན་མཆིས།

ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཀོད་སྒྲིག་གིས་གྲོང་གསེབ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་བཏོད་པ།

ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས《ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གྲོང་གསེབ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་སྤྱོད་ལག་བསྟར་ཇུས་གཞི》བཟོས་ནས་བཏོན་པ་དང་། 2025ལོར་སླེབས་སྐབས་མཛེས་སྡུག་སྡོད་མལ་ལ་འཚམ་པའི་གྲོང་གསེབ་178སྐྲུན་གང་ཐུབ་བྱ་རྒྱུ་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་ཁབ་ས་ཆའི་བརྟག་དཔྱད་ཐེངས་གསུམ་པ་དང་ལོ་འཁོར་གྱི་ས་ཆ་བེད་སྤྱོད་འགྱུར་ལྡོག་བརྟག་དཔྱད་གྲངས་གཞི་གསར་ཤོས་རྨང་གཞིར་བྱས་ཏེ། རྫོང་ཁོངས་ཚན་པར་བྱས་ནས་གྲོང་ཚོའི་བཀོད་པར་རིགས་དབྱེ་དང་ཁག་ཐེངས་དབྱེ་ནས་གྲོང་ཚོའི་འཆར་འགོད་བཟོས་པ་རེད། དེའི་ནང་གཅིག་སྡུད་རིམ་སྤོར་གྱི་རིགས་153དང་། གྲོང་འདབས་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་རིགས་77 དམིཌ་བསལ་སྲུང་སྐྱོང་གི་རིགས་61 ས་སྲུང་མཐའ་བརྟན་གྱི་རིགས་42 གནས་སྤོ་གཏོར་སྒྲིལ་གྱི་རིགས་24 སོར་འཇོག་ལེགས་གཏོང་གི་རིགས་213བཅས་ཡོད།

ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས“གྲོང་ཚོའི་བཙོག་ཆུའི་མདོང་ལམ་དང་། བཙོག་ཆུ་གཙང་གསིང་བཟོ་གྲྭ། གསང་སྤྱོད། མི་ཕྱུགས་ལོགས་དབྱེ། ཆུ་འགྲོ། གྲོང་ཚོར་ཨར་འདམ་ལམ་འདིང་བ། ཆུ་ལམ་བཅོས་སྒྲིག གད་སྙིགས་རིགས་དབྱེ”སོགས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ནང་དོན་ལ་དམིགས་ཏེ། 2021ལོ་ནས་བཟུང་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་འབྲེལ་མཐུད་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་37.89བཏང་ནས་གནས་འཕྲོད་ལས་མཚམ་མཛེས་མཐུན་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་156ལག་ལེན་བསྟར་བའི་ནང་། མིག་སྔར་106ལེགས་གྲུབ་ཟིན་པ་དང་རྣམ་གྲངས་ལྷག་མ་50ཚང་མ་ལས་འགོ་བཙུགས་ཟིན་ནས། ཁྱབ་གདལ་དང་འདྲ་བཟོ་བྱེད་ཆོག་པའི་གནས་འཕྲོད་ལས་མཚམ་མཛེས་མཐུན་གྱི་དཔེ་མཚོན་གྲོང་ཚོ་ཁག་གཅིག་བསྐྲུན་ཐུབ་པའི་བརྩོན་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། གནས་འཕྲོད་ལས་འཚམ་མཛེས་མཐུན་གྱི་གྲོང་གསེབ་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་སྣ་དཀར་རྩེ་རྫོང་གིས་སྲིད་གཞུང་གི་བུན་འཛིན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1.48བཏང་ནས། མཛེས་སྡུག་སྡོད་མལ་ལ་འཚམ་པའི་གྲོང་གསེབ་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ཀྱི་ཞན་ཆ་གསབ་པ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་12ལག་ལེན་བསྟར་བ་རེད། མཚོ་སྨད་རྫོང་གནས་བཞི་གྲོང་ཚོའི་མིའི་འཚོ་སྡོད་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྐྱོང་རྣམ་གྲངས་ཐད་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་3400བཏང་བ་དང་འབྲེལ། གྲོང་ཁྱེར་དང་རྫོང་གི་སྡོད་མལ་ལ་འཚམ་པའི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་སྡོད་ཁང་སྒྱུར་བཀོད་ལ་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་2700བཏང་བ་དང་། བོད་སྐྱོར་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་1700བཏང་ནས་གནས་བཞི་གྲོང་ཚོ་ཧྲིལ་པོ་འཛུགས་སྐྲུན་རིམ་སྤོར་བྱས་པ་རེད། མཚོ་སྣ་རྫོང་ཆུ་དྲོ་མོ་ཤང་ཆུ་དྲོ་མོ་གྲོང་ཚོའི་མཐའ་མཚམས་གྲོང་ཚོའི་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ཐད་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཁྱབ་ཁོངས་ནས་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་4500བཏང་ཞིང་། བོད་སྐྱོར་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་4700དང་སྡོད་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་སྡེ་ཚན་གྱི་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་1500གཏོང་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཏེ་མཛེས་སྡུག་སྡོད་མལ་ལ་འཚམ་པའི་ཡུལ་སྐོར་གྲོང་གསེབ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པ་རེད།

མཛེས་སྡུག་དང་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་མཛེས་མཐུན་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་མངོན་པ།

“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་བཞི་པའི”ཚུན། ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས《བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་བཞི་པའི”གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གསང་སྤྱོད་གསར་བརྗེའི་ལག་བསྟར་ཇུས་གཞིའི”བླང་བྱ་གཞིར་བཟུང་། ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་དུད་ཚང་གི་གསང་སྤྱོད་སྒྱུར་བཀོད་ལས་འགན་ལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་དུད་ཚང་དུ་གསང་སྤྱོད་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་སྣང་དང་། སྐྱིད་སྣང་། བདེ་འཇགས་ཚོར་སྣང་བཅས་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། མིག་སྔའི་བར། གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་སུ་གད་སྙིགས་གནོད་མེད་གཙང་སེལ་སྒྲིག་ཆས་56བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པ་ཤང(གྲོང་རྡལ)53ལ་ཁྱབ་ཅིང་། སྲིད་འཛིན་གྲོང་ཚོ་546ལ་འཚོ་བའི་གད་སྙིགས་བསྡུ་འདྲེན་ཐག་གཅོད་མ་ལག་བསྐྲུན་ནས་གྲོང་ཚོར་ཁྱབ་ཚད་97%ཟིན་པ་དང་། རང་བྱུང་གྲོང་ཚོ་2115ལ་ཁྱབ་པའི་འཚོ་བའི་གད་སྙིགས་བསྡུ་འདྲེན་ཐག་གཅོད་མ་ལག་བསྐྲུན་ནས་གྲོང་ཚོར་ཁྱབ་ཚད་90%ཟིན་པ་མ་ཟད། གད་སྙིགས་བརྗེ་སའི་སྒོ་རྩིས་ཚོང་ཁང་75བསྐྲུན་པ་རེད།

གཞན་ཡང་། ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་ཧུར་ཐག་བཏང་ནས་མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི“མཐའ་མའི་འགག་གནད”བསལ་བ་རེད། མིག་སྔའི་བར། གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་སུ་དུད་ཚང་གི་འཕྲོད་བསྟེན་གསང་སྤྱོད་ཁྲི་6.27ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་དང་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་དུ་འཕྲོད་བསྟེན་གསང་སྤྱོད་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་ཚད་89%ཟིན་ཡོད། རིམ་རྩིས་བྱས་ན། དུད་ཚང་50166ལ་མི་ཕྱུགས་ལོགས་དབྱེ་ཐུབ་ནས་ལེགས་གྲུབ་ཐུབ་ཚད་80%ཟིན་ཤིང་། སྐྱེ་ཁམས་ལས་གནས་ལ་མི་29049བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པའི་ནང་གྲོང་ཚོའི་གཙང་སྦྲའི་ལས་གནས་སུ་མི་5109བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པ་དང་། འབྲེལ་མཐུད་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་79.5བཏང་ནས་རྣམ་གྲངས་677ལག་ལེན་བསྟར་ནས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ལེགས་སུ་ཆེས་ཆེར་ཕྱིན་པ་རེད། གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་སུ་ཨར་འདམ་ལམ་སྤྱི་ལེ་583.4དང་། ཆུ་ཡུར་སྤྱི་ལེ་899.5 ཆུ་ལོག་འགོག་རགས་སྤྱི་ལེ་356.2 རྨོ་ཞིང་སྲུང་སྐྱོང་རྒྱ་ཁྱོན་མུའུ་ཁྲི་1.63བཅས་གསར་དུ་བསྐྲུན་པར་ཕན་པ་ཐོབ་མཁན་མང་ཚོགས་དུད་ཚང་47856དང་མི་ཁྲི་18.5ཟིན་པ་རེད།

བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་མཁས་པོ་བྱས་ནས་ལས་ཀའི་ཕན་ནུས་ཆེ་རུ་བཏང་བ།

ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་ཞིབ་བཤེར་ལས་དོན་མུ་མཐུད་སྤེལ་ཞིང་། འཐབ་ས་དང་པོར་གནད་དོན་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་པར་བསྐྱོད་དེ་སྔ་ཙམ་ཤེས་རྟོགས་དང་། སྔ་ཙམ་བཀག་འགོག སྔ་ཙམ་ཐག་གཅོད་བཅས་བྱས་ནས་གནད་དོན་ཆུང་ཆུང་རྙོག་དྲ་ཆེན་པོར་མི་འགྱུར་སྔོན་འགོག་བྱས་པ་རེད། ལོ་ལྟར་ལྟ་སྐུལ་མཛུབ་ཁྲིད་དང་དཔྱད་ཞིབ་ཐེངས་གཉིས་བྱས་ནས་ཤང(གྲོང་རྡལ)85ལ་ཡོངས་ཁྱབ་ཐུབ་པ་དང་། ཤང(གྲོང་རྡལ)གཅིག་གི་གྲོང་ཚོ་གཉིས་ལས་མི་ཉུང་བར་ལྟ་སྐུལ་མཛུབ་ཁྲིད་དང་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་པ། གྲོང་ཚོ(གྲོང་ལྷན)གཅིག་གི་དུད་ཚང་གཉིས་ལས་མི་ཉུང་བར་ལྟ་སྐུལ་མཛུབ་ཁྲིད་དང་ཞིབ་བཤེར་བྱས་པ་རེད།

དུས་མཚུངས་སུ་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོཌ་ཚོར“བདག་པོའི”འདུ་ཤེས་འཛུགས་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་པ་དང་ལས་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐད“གཞན་སྐུལ”ནས“རང་འགུལ”དུ་བསྒྱུར་ཏེ་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྒྲིག་བྱ་སྤྱོད་ནང་རང་འགུལ་ངང་ཞུགས་པ་རེད། མིག་སྔའི་བར། རིམ་རྩིས་བྱས་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་སུ་གྲོང་ཚོར་གཙང་སྦྲ་ཐེངས་7500ལྷག་ཙམ་བྱས་ཤིང་། གཞི་རིམ་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་མི་ཐེངས་ཁྲི་40ལྷག་ཙམ་སྐུལ་སློང་གིས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་གྱང་རོ་12196དང་། མི་སྒེར་གྱིས་གང་བྱུང་དུ་བསྐྲུན་པའི་སྐྲུན་དངོས་9396 གང་བྱུང་དུ་སྤུངས་བའི་གད་སྙིགས་16733བཅས་གཙང་སེལ་བྱས་པ་དང་། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་འཚོ་བའི་གད་སྙིགས་ཏུན་ཁྲི་1.7ལྷག་ཙམ་དང་། གྲོང་ཚོའི་ཡུར་བུ་སྤྱི་ལེ་7400ལྷག་ཙམ། ཆུ་ལམ(མཚེའུ)སྤྱི་ལེ་7100ལྷག་ཙམ། གྲོང་ཚོའི་འདམ་རྫབ་ཏུན་790ལྷག་ཙམ་གཙང་སེལ་བྱས་པ་རེད། གྲོང་ཚོ་དང་དུད་ཚང་དུ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཐེངས་8600ལྷག་ཙམ་བྱས་པ་དང་དྲིལ་བསྒྲགས་དཔྱད་ཡིག་ཁྲི་7.5ལྷག་ཙམ་སྤྲད་པ་རེད།

གཞན་ཡང་། ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་མིའི་འཚོ་སྡོད་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྐྱོང་ལས་དོན་དེ་ཁྲིམས་འཛུགས་ཀྱི་རིམ་པར་མཐོ་རུ་བཏང་ཁར། ལོ་འཁོར་ཁག་གི་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་གཙོ་གནད་ལས་དོན་གྱི་ལག་བསྟར་ཇུས་གཞིའི་ནང་བཅུག་སྟེ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་འབྲེལ། མཉམ་དུ་བཀོད་སྒྲིག་དང་དོན་འཁྱོལ་བྱས་པ་རེད། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིས་བཏོན་པའི“གཙང་སེལ་དྲུག་དང་། སྒྱུར་བཀོད་བཞི། བཤིག་པ་གཅིག”བཅས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྫོང(ཆུས་དང་གྲོང་ཁྱེར)ཁག་གིས་རང་ངོས་ཀྱི་དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་འཚོལ་ཞིབ་ཧུར་ཐག་བྱས་ནས། མང་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཟབ་པ་དང་། ལས་དོན་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་བ། མང་ཚོགས་ཀྱིས་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་བདེ་བ། ལྟ་སྐུལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་བདེ་བ་བཅས་ཀྱི་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་དང་བྱེད་སྟངས་གསར་གཏོད་བྱས་པ་རེད། གྲ་ནང་རྫོང་གིས“3355”དང“ཞིང་དུད་ལ་རྒྱུན་མཁོའི་དངོས་རྫས་ཆུང་གྲས་10སྐྱེལ་བའི”ལས་ཀའི་བྱ་ཐབས་ཐོག་མར་བཏོད་ཅིང་། འཕྱོངས་རྒྱས་རྫོང་གིས“ཕྱུགས་ལུད་གྲོང་ཚོ་ནས་དབོར་བ”དང“གཟའ་ཟླ་བ་དང་། མིག་དམར། པ་སངས”བཅས་ལ་གཙང་སྦྲ་བྱེད་པའི་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་བཟོས་པ་རེད། ཆུ་གསུམ་རྫོང་གིས་སྐར་གསོག་ལམ་ལུགས་དང་གྲོང་ཚོ་རིམ་པའི་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་བརྒྱུད་ཚུལ་མིན་བྱ་སྤྱོད་དང་གཙང་སྦྲ་མེད་པའི་ཞིང་དུད་ཡོངས་བསྒྲགས་ངང་དམར་འདོན་བྱས་པ་རེད།