གསེར་རི་བསྲུངས་ནས་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་འཚོ་བ་བསྐྱལ་བ།

ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་ཁྱད་འཕགས་ཀྱི་ས་བབ་ལེགས་ཆ་དང་ཁྱད་ལྡན་གྱི་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་འདེགས་སྐྱོར་དང་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད། དེས་ན་ཕྱོགས་དེ་གཉིས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་གང་ལེགས་འདོན་སྤེལ་བྱེད་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཡུལ་སྐོར་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་ཕྱིན་འབབ་འཕར་ཕྱུག་འགྱུར་ཡོང་ཐུབ། སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་ནི་དིང་རི་རྫོང་གི་རྫོང་གྲོང་རྙིང་པར་གནས་པ་དང་། རྒྱལ་ལམ་318ཀྱི་རྒྱུད་དུ་ཆགས་པ་དང་ནེ་པ་ལ་དང་ཁྱིམ་མཚེས་སྐྱིད་གྲོང་དང་འགྲམ་འགག་སྒོར་སྐྱོད་སྐབས་བརྒྱུད་དགོས་ངེས་ཀྱི་ས་ཆ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཇོ་མོ་གླང་མ་དང་། ཇོ་བོ་དབུ་ཡག ལྷུན་རྩེ་རི་བོ། མ་ཁ་རུ་རི་བོ་སོགས་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་8000ལྷག་ཙམ་ཡོད་པའི་རི་རྩེ་4ལ་ལྟ་སའི་གནས་ཡག་ཤོས་དེའང་རེད།

སྒྱུར་བཅོས་སྒོ་དབྱེ་བྱས་མ་ཐག་པའི་སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་སྔར་བཞིན་རྗེས་སུ་ལུས་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོམ་རའི་འདུ་ཤེས་ཞན་པའི་ཁར། མ་དངུལ་དཀོན་པོ་ཡོད་པས་ཡུལ་སྐོར་ལས་རིགས་ལ་བརྟེན་ནས་འབབ་འཕར་ཕྱུག་འགྱུར་འབྱུང་མཁན་ཧ་ཅང་ཉུང་བ་དང་མང་ཚོགས་ཕལ་ཆེ་བ་ད་དུང་ལྟོ་གོས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། “དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་90པའི་ལོ་འགོར་ང་ཚོའི་གྲོང་རྡལ་དུ་མགྲོན་ཁང་གཉིས་ལས་མེད་པ་དང་ཆ་རྐྱེན་ཧ་ཅང་ཞན་པོ་ཡོད་སྟབས་མགྲོན་ཁང་དུ་སྡོད་མཁན་འགྲུལ་པ་ཡང་མང་པོ་མེད”ཅེས་སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་དུ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་མགྲོན་ཁང་གཉེར་སྐྱོང་བྱས་ནས་ལོ་20ལྷག་ཙམ་སོང་བའི་བགྲེས་སོང་སྤེན་པས་དྲན་གསོ་བྱེད་བཞིན་བརྗོད།

སྐབས་དེ་དུས་ཧི་མ་ལ་ཡའི་མགྲོན་ཁང་ཕུད་ཚོང་ཡག་ཤོས་ནི་ཧ་ཧུ་མགྲོན་ཁང་རེད། ཧ་ཧུ་མགྲོན་ཁང་ནི་1990ལོར་བཙུགས་པ་དང་། བོད་ཀྱི་རི་འཛེག་རུ་ཁག་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་རི་འཛེག་མྱུལ་དཔྱད་རུ་ཁག་གཞན་དག་ཇོ་མོ་གླང་མར་མ་འཛེགས་གོང་མང་ཆེ་བ་དེ་གར་བསྡད་ནས་ངལ་གསོས་ཏེ་མཐའ་མའི་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། “1982ལོར་ངའི་པཱ་ལགས་ཀྱིས་གྲོང་རྡལ་དུ་ཇ་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་པ་རེད། རྗེས་སུ་མགྲོན་ཁང་བཙུགས་པ་དང་ཐོག་མར་སོ་ཕག་གི་འགྲུལ་ཁང་23ལས་མེད་པ་དང་ཁང་པའི་ནང་དུ་པང་ལེབ་ཀྱི་ཉལ་ཁྲི་དཀྱུས་མ་གཅིག་དང་མལ་གདན་ལས་མེད། སྒོ་རའི་ནང་གི་ཁང་པ་མཛེས་ཤོས་དེ་ནི་ཨར་འདམ་ལས་བསྐྲུན་པའི་གསང་སྤྱོད་དེ་རེད”ཅེས་མགྲོན་ཁང་བཙུགས་མ་ཐག་གི་སྐོར་གླེང་སྐབས་ཧ་ཧུ་མགྲོན་ཁང་གི་རྒྱུན་འཛིན་པ་བསྟན་འཛིན་གྱིས་གད་མོ་དགོད་བཞིན་དེ་ལྟར་བརྗོད།

“གསེར་རིར་བརྟེན་ནས་ཕྱུག་འགྱུར་ལམ་བུར་སྐྱོད་པ”

དུས་རབས་གསར་པར་སླེབས་པ་ནས་བཟུང་། དིང་རི་རྫོང་གིས་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱེད་པའི་སྔོན་འགྲོའི་འོག་ཇོ་མོ་གླང་མའི་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་ལེགས་ཆར་བརྟེན་ནས་ཞིང་འབྲོག་པར་ཡུལ་སྐོར་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་གཉེར་རྒྱུར་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ཏེ་འགྲིམ་འགྲུལ་དང་། ནུས་རྒྱུ། འཕྲིན་གཏོང་སོགས་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ཆ་རྐྱེན་ལེགས་སུ་ཧུར་ཐག་བཏང་སྟེ་ཁྲལ་འབབ་དང་དངུལ་བུན་དང་མ་དངུལ་མཉམ་བསྡུའི་ཐད་ཡུལ་སྐོར་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་ལ་གཟིགས་སྐྱོང་བྱས་ཏེ་ཡུལ་སྐོར་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་ལ་ཞུགས་མཁན་གསོ་སྦྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བས། མང་ཚོགས་ཡུལ་སྐོར་ཞབས་ཞུར་ཞུགས་པའི་ཧུར་བརྩོན་རང་བཞིན་སྔར་མེད་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད།

ཧ་ཧུ་མགྲོན་ཁང་གི་འགྱུར་ལྡོག་དེ་ད་ཕན་ལོ་ཤས་རིང་སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་གྱི་ཡུལ་སྐོར་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་མགྱོགས་མྱུར་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པའི་བསྡུས་རིས་ཤིག་རེད། 2002ལོར་ཧ་ཧུ་མགྲོན་ཁང་རྩིས་བླངས་པའི་བསྟན་འཛིན་གྱིས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འོག་ཡུན་ནན་སེམས་ཀྱི་ཉི་ཟླ་དང་། ལི་ཅང་སོགས་སུ་བསྐྱོད་ནས་སྔོན་ཐོན་གྱི་མགྲོན་ཁང་དང་ཨར་ཁང་གཉེར་སྐྱོང་དོ་དམ་གྱི་འདུ་ཤེས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པས་མིག་རྒྱང་ཡངས་སུ་ཕྱིན་པ་རེད།

བསྟན་འཛིན་གྱིས་གསར་འགོད་པར“ཡུན་ནན་དུ་ལྟ་སྐོར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པར་ཕྱིན་རྗེས་ངར་བློ་བསྐྱེད་ཆེན་པོ་བྱུང་། མགྲོན་ཁང་གི་མཁྲེགས་ཆས་སྒྲིག་བཀོད་དང་ཞབས་ཞུའི་འདུ་ཤེས་སོགས་ལ་ང་ཚོས་ལེགས་བཅོས་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག”ཅེས་བཤད་པ་དང་། 2012ལོར་ཁོང་གིས་དེ་སྔའི་ཧ་ཧུ་མགྲོན་ཁང་གི་ཁང་པ་རྙིང་པ་བཤིགས་ནས་ཧ་ཧུ་མགྲོན་ཁང་གསར་པ་བརྒྱབ་པ་དང་འབྲེལ་2017ལོར་བུ་ལོན་སྒོར་ཁྲི་50ལྷག་ཙམ་གཡར་ནས་མགྲོན་ཁང་མཛེས་བཟོ་ཞིབ་ཚགས་བྱས་པ་རེད། ད་ཆའི་ཧ་ཧུ་མགྲོན་ཁང་དུ་ཚད་ལྡན་ཁང་པ་30དང་ཉལ་ཁྲི་མང་བའི་ཁང་པ་22ཡོད་ཅིང་། ཁང་པའི་ནང་བརྙན་འཕྲིན་དང་། དྲ་བ། ཆུ་ཚ་པོ། མཁའ་རླུང་སྙོམས་སྒྲིག་སོགས་ཀྱི་ཡོ་ཆས་གང་དགོས་འཛོམས་ཡོད་པས་སྐྱིད་སྣང་དོད་ལ་གཙང་ཞིང་གྲལ་སྟར་སྒྲིག་པ་དང་ཞབས་ཞུ་བས་ད་དུང་དབྱིན་སྐད་སྟབས་བདེ་ཤོད་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། བསྟན་འཛིན་གྱིས་གད་མོ་དགོད་བཞིན་དུ“ཡུལ་སྐོར་བ་མང་བའི་དུས་ཚིགས་སུ་ང་ཚོའི་འདིར་ཉིན་ལྟར་འགྲུལ་པས་ཁེངས་ནས་ཉིན་རེའི་ཡོང་འབབ་སྒོར་600ལྷག་ཙམ་ཟིན་པ་དེ་དག་ཚང་མ་ཏང་གི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོ་དང་རིམ་ཁག་སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་རེད”ཅེས་གསར་འགོད་པར་བཤད།

གྲོང་རྡལ་གྱི་གང་སར་འགྲུལ་ཁང་དང་མགྲོན་ཁང་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཕུད། ཁྱད་ལྡན་ལག་ཤེས་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་ཟོག་ལས་སྣོན་དེའང་སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་གྱི་ཡུལ་སྐོར་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་ལྷུ་ཚིགས་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད།

དིང་རི་རྫོང་སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་དུ་སྐྱོད་སྐབས། གསར་འགོད་པར་ལས་དོན་མི་སྣ་བཅུ་ལྷག་ཙམ་གྱིས་འཁོར་འཚེམ་མདུན་དུ་ཁྱད་ལྡན་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ཐོན་ཟོག་བཟོ་བ་དང་། གྱང་སྟེང་དུ་མི་རིགས་ཀྱི་གྱོན་གོས་དང་། ལག་བརྩེམས་ལྟོ་ཕད། ཁྱད་ལྡན་རྩེད་ཆས་སོགས་སྣ་ཁ་བཅུ་ཙམ་བཀལ་བ་མཐོང་བྱུང་། “བལ་ལས་བཟོས་པ་དང་། རྡོ་ཚོན་སྤྱད་པ། མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཟབ་པ་བཅས་ཀྱི་ལེགས་ཆར་བརྟེན་ནས་ང་ཚོའི་ཐོན་རྫས་ལ་འཛད་སྤྱོད་པས་དེ་བས་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་འདུག”ཅེས་མཉམ་ལས་ཁང་དེའི་འགན་ཁུར་བ་བསྟན་འཛིན་དངོས་གྲུབ་ཀྱིས་གསར་འགོད་པར་བཤད་པ་དང་། 2017ལོར་མཉམ་ལས་ཁང་གི་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི་186ཟིན་ནས་ཡིག་ཚགས་དང་གཱ་བཟོས་པའི་དུད་ཚང་དབུལ་པོ་49དང་མི་196གི་འབབ་འཕར་ལ་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་པ་རེད།

སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་གྱི་ཏང་ཨུད་ཧྲུའུ་ཅི་དབྱང་ཧྲའོ་པིང་གིས་སྒང་དཀར་གྱི་ཁྱད་ལྡན་གྲོང་རྡལ་ཆུང་གྲས་འཆར་འགོད་འཛུགས་སྐྲུན་ཁུལ་གསར་གསུམ་ཡོད་པ་སྟེ། སྒང་དམར་དང་། སྒང་དཀར། ཤེལ་དཀར་བཅས་ཁུལ་གསུམ་པར་དུད་ཚང་266དང་མི་1266ཤོང་གི་ཡོད། མིག་སྔར་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྡོད་ཁང་གཙོ་བོའི་ལས་གྲྭ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལེགས་གྲུབ་ཟིན་པ་དང་། གསར་དུ་བསྐྲུན་པའི་འགྲོ་ལམ་གྱི་སྤྱིའི་རིང་ཚད་སྟོང་སྨི་2.37ཟིན་པ་དང་འབྲེལ་འཕྲོད་བསྟེན་ཁང་དང་། སློབ་ཆུང་། ཕྱོགས་བསྡུས་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས། རིག་གནས་ས་ཚིགས་སོགས་རྟ་སྒ་ཆ་སྒྲིག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཏེ་ཚད་གཞི་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་དགོས་མཁོ་བསྐངས་ཡོད་པ་རེད།

གསེར་རི་བསྲུངས་ནས་འཚོ་བ་ཡག་པོ་སྐྱེལ་བ།

ཁྱད་ལྡན་ལོ་རྒྱུས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་ནི་ཡུལ་སྐོར་ལས་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་རྨང་གཞི་གལ་ཆེན་ཡིན་པ་དེས་ཡུལ་སྐོར་བྱ་ཡུལ་གྱི་རིག་གནས་སྙིང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་དང་ཁྲོམ་རའི་ཡིད་དབང་འགུག་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་བར་ནུས་པ་གལ་ཆེན་ཐོན་ཡོད། མ་གཞི་ཇོ་མོ་གླང་མའི་རི་གཤམ་དུ་གནས་མོད། འོན་ཀྱང་སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་ལེགས་ཆ་དེར་སྣང་ཆུང་གཏན་ནས་བྱེད་མི་རུང་བ་དང་། སྒང་དཀར་རི་སྟེང་གི་ཇོ་མོ་གླང་མའི་ཀོན་ཏི་ལྷ་ཁང་དང་ཆིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དམག་མིའི་བང་སོ་ནི་དེའི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་དམིགས་ས་གཉིས་པོ་དེ་རེད། 2014ལོར་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་མི་སྣས་སྒང་དཀར་རི་སྟེང་དུ་ཀོན་ཡུས་ལྷ་ཁང་གི་གནའ་ཤུལ་རྙེད་པ་དང་ཚན་རིག་གི་ཁུངས་འཚོལ་ར་སྤྲོད་བྱས་རྗེས་སླར་གསོ་བསྐྱར་སྐྲུན་ལས་དོན་སྤེལ་འགོ་བཙུགས་པ་རེད། ད་ཆ་ཇོ་མོ་གླང་མའི་ཀོན་ཏི་ལྷ་ཁང་གི་ལས་གྲྭ་གཙོ་བོ་བསྐྲུན་ཟིན་ཅིང་། འདུ་ཁང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་རྒྱ་ཁྱོན་སྨི་ངོས་གྲུ་8800ཟིན་པ་དང་གྱང་དམར་སོ་བག་སེར་པོ་དང་ཀ་གདུང་བརྐོས་མ་ནི་བརྗིད་ཆགས་ཉམས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད་ཅིང་། སྔོན་དཔག་བྱས་ན་འདི་ལོའི་ལོ་སྨད་དུ་སྤྱི་དམངས་ལ་སྒོ་འབྱེད་རྒྱུ་རེད། གཞན་ཡང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་ད་དུང་དེ་སྔའི་ཆིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དམག་མིའི་བང་སོ་ཉམས་གསོ་ཞིབ་ཚགས་བྱ་རྒྱུ་རེད། རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་མཛེས་ལྗོངས་བསྐྲུན་པ་ཕུད་དིང་རི་རྫོང་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་འཆར་འགོད་གཞིར་བཟུང་། སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་གྱིས་ད་དུང་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་འདམ་རའི་ཐོན་ཁུངས་ལེགས་ཆར་བརྟེན་ནས་འདམ་རའི་སྣོད་བཅུད་རོལ་རྩེད་ནུས་པའི་ཁུལ་འཆར་འགོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ནས་འདམ་རའི་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་སྟེ་ཡུལ་སྐོར་བར་ཐག་རིང་བའི་མུ་འཁྱུད་གངས་རི་མཐོང་ཐུབ་པ་དང་ཐག་ཉེ་བའི་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་བའི་སྲོག་ཆགས་ལ་ལྟད་མོ་ལྟ་བ་སོགས་དུས་བཞིའི་མཛེས་ལྗོངས་ཅི་གར་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ། “གསེར་རི་བསྲུངས་ནས་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་འཚོ་བ་བསྐྱལ་བ”ནས“གསེར་རི་བསྲུངས་ནས་འཚོ་བ་ཡག་པོ་སྐྱེལ་བའི”བར་སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་གྱིས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐོན་ཁུངས་དང་ས་བབ་ཀྱི་ལེགས་ཆར་བརྟེན་ནས་རང་འགུལ་ངང་བྱས་རྗེས་འཇོག་པ་དང་ཡུལ་སྐོར་ཞབས་ཞུ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་མཛེས་ལྗོངས་སྐྲུན་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་བསམ་གཞིག་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་འབབ་འཕར་ཕྱུག་འགྱུར་དང་བདེ་སྡོད་ལས་བརྩོན་ལ་ལམ་སྟོན་སྒྲོན་མེ་སྤར་ཡོད།

སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་དུ་ཡོད་པའི་ཧ་ཧུ་མགྲོན་ཁང་།

སྒང་དཀར་རི་སྟེང་གི་ཨར་སྐྲུན་ཟིན་གྲབས་ཡོད་པའི་ཀོན་ཏི་ལྷ་ཁང་།

སྒང་དཀར་རི་བོའི་རི་སྐེད་དུ་གནས་པའི་ཆིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དམག་མིའི་བང་སོའི་གནའ་ཤུལ།

 སྒང་དཀར་གྲོང་རྡལ་གྱི་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་མཉམ་ལས་ཁང་དུ་ལས་དོན་པས་ཁྱད་ལྡན་ལག་ཤེས་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་ཟོག་བཟོ་བཞིན་པ།