རིག་གནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་ནི་མིག་སྔ་དང་སླད་ཕྱིན་གྱི་དུས་ཡུན་ཅུང་རིང་པོའི་ནང་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་འཐབ་ཇུས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་རིམ་བཞིན་འཐུས་ཚང་དང་ཤུགས་སྣོན་ཐེབས་ཡོད། སྐབས་བཅུ་བདུན་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཐོག“རིག་གནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་དངོས་སུ་བཏོན་ཡོད། སྐབས་བཅུ་དགུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་པའི་ཐོག་རིག་གནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་རླབས་ཆེན་འཆར་གཞིའི་ནང་བཅུག་ཡོད། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པའི་ཐོག་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས“ཀྲུང་ཧྭའི་ཤེས་དཔལ་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་ཤུགས་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་བརྟན་སྲུང་བྱས་ནས། ཀྲུང་གོའི་གཏམ་རྒྱུད་ཡག་པོ་ཤོད་པ་དང་། ཀྲུང་གོའི་སྐད་སྒྲ་ཁྱབ་སྤེལ་ཡག་པོ་བྱེད་པ། ཡིད་རྟོན་རུང་བ་དང་། དགའ་ཞེན་རུང་བ། གུས་བཀུར་རུང་བ་བཅས་ཀྱི་ཀྲུང་གོའི་གཟུགས་བརྙན་མངོན་པར་བྱས་ཏེ། ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་འཛམ་གླིང་དུ་སྔར་བས་ལེགས་པ་ཁྱབ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་ཞེས་མཛུབ་སྟོན་གནང་ཡོད། 1997ལོར་ཤང་ཀང་དང་། ཨའོ་མོན། ཐའེ་དབན་བཅས་ཀྱི་སྤུན་ཟླ་དང་ཕྱིར་སྡོད་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ལ་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་བའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམ་ཆེད། ཀྲུང་དབྱང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱི་ཆོག་མཆན་བརྒྱུད་ཀྲུང་དབྱང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་སློབ་གླིང་ལ“ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང”ཞེས་པའི་སྒོ་བྱང་སྣོན་འགེལ་བྱས། “ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས”ཞེས་པའི་མིང་བཏགས་པའི་རིམ་པ་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་སློབ་གླིང་གཅིག་པུ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང་ལ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་རིག་གནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་ནང་ཞུགས་པའི་འགན་འཁྲི་ཡོད་པ་དང་བོད་ལྗོངས་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང་ཡང་2018ལོའི་ཟླ་4ཚེས་14ཉིན་བོད་ལྗོངས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་སློབ་གླིང་དུ་སྒོ་བྱང་བཀལ་བ་རེད།

གཤམ་ལ་བོད་ལྗོངས་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང་གི་མིག་སྔའི་དོན་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཁག་གཅིག་དང་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་རིག་གནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བྱེད་ཐབས་ཁག་བཞི་ཙམ་གླེང་རྒྱུ་སྟེ།

གཅིག་ནས“ཟུང་འབྲེལ་གཉིས”མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ཏེ། མར་ཁེ་སི་རིང་ལུགས་ཀྲུང་གོ་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ནས། རིག་གནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པར་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་འདེགས་སྐྱོར་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་དགོས། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་སློབ་གླིང་དང་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང་གཉིས་ནི“མིང་བྱང་གཉིས་དང་འགན་འཁྲི་གཅིག་ལྕོགས”ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་ནི་མར་ཁེ་སི་རིང་ལུགས་ལ་ཕྱོགས་པ་དང་། རྗེས་མ་ནི་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་ལ་ཕྱོགས་པ་ཞིག་རེད། ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང་གིས་རིག་གནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་དམིགས་ནས་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཁག་གཅིག་ལ་ཞིབ་འཇུག་གཏིང་ཟབ་བྱེད་ཆོག་པ་དཔེར་ན། “ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་གཅིག་ནས་ཀྲུང་གོའི་སྔོན་ཐོན་རིག་གནས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་སྣེ་ཁྲིད་པ་དང་ལག་ལེན་པ་ཡིན་ལ། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་གཏོང་མཁན་ཡང་ཡིན”ཞེས་འགྲེལ་བཤད་ཡག་པོ་བརྒྱབ་ཡོད། མར་ཁེ་སི་རིང་ལུགས་དང་ཀྲུང་ཧྭའི་ཤེས་དཔལ་གྱི་ནང་གནས་ཀྱི་གཞི་མཐུན་སར་ཞིབ་འཇུག་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་མར་ཁེ་སི་རིང་ལུགས་ཀྲུང་གོ་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་དགོས།

གཉིས་ནས་རིག་གནས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཐུན་ལས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུན་མོང་ངོས་འཛིན་བྱུང་བ་དང་། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་དུ་བཏང་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་རིན་ཐང་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པར་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་དགོས། “སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་སློབ་གླིང་གིས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་སློབ་གསོ”མཐའ་འཁྱོངས་དང་། ཆབ་སྲིད་གསོ་སྦྱོང་འབུར་དུ་ཐོན་པ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུན་མོང་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བགྲོད་ལམ་གྱིི་ཡིད་ཆེས་དང་། རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས། ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས། རིག་གནས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་བཅས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། མཐུན་སྒྲིལ་འབད་འཐབ་བྱེད་པའི་ཐུན་མོང་གི་བསམ་བློ་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྨང་གཞི་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་དགོས”ཞེས་པ་ལས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་སློབ་གླིང་གིས“ཐུན་མོང་ངོས་འཛིན་གྱི་སློབ་གསོར”དམ་འཛིན་བྱེད་པ་གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད། 《སྲོལ་ཡིག》ནང“རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས”ནི་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང་གི་དམིགས་ཡུལ་ཡིན་པ་དང་། སློབ་གླིང་གིས“མི་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས་ལས་རིགས་སོགས་མི་སྣར་ཕྱོགས་ནས་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གསོ་གསོ་སྦྱོང་བྱེད་པ་དང་། རིག་གནས་སྣེ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ཏེ་རིག་གནས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཐུན་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཐུན་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཐུན་ཟབ་ཏུ་གཏོང་དགོས”ཞེས་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད། རིག་གནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཁྲོད་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང་གི་ཁྱད་ཆོས་གལ་ཆེན་ཞིག་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་པར་སྟོབས་ཤུགས་སྐྱེས་སུ་འབུལ་དགོས་པ་དེ་རེད། དེར་ཀྲུང་ཧྭའི་ཤེས་དཔལ་གྱི་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་སྔོག་འདོན་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཐུན་བརྒྱུད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཐུན་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཐུན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།

གསུམ་ནས་ཁྱབ་ཁོངས་ཁག་གི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ཁོངས་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་དང་ཀུན་སྤྱོད་སློབ་གསོའི་ཐད་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་དེའི་ཁྲིད་སྟོན་དང་སྣེ་ཁྲིད་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་བྱང་ཚད་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་མཐོ་རུ་གཏོང་བར་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་དགོས། འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཁོངས་མི་དང་། ལྷག་པར་དུ། ཏང་ཕྱིའི་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་ཕྱོགས་ཁག་དང་ཁྱབ་ཁོངས་ཁག་གི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས། ཁོང་ཚོའི་མི་ཆོས་སྙིང་སྟོབས་དང་ཀུན་སྤྱོད་བློ་སྦྱོང་མཐོར་འདེགས་སུ་བཏང་ན། ཁོང་ཚོའི་ཀུན་སྤྱོད་ཐད་ཀྱི་དཔེ་བཟང་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་ཐུབ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་དང་། ཕྱོགས་ཁག་དང་ཁྱབ་ཁོངས་ཁག་གི་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་ཁྲིད་བྱེད་ཐུབ། བོད་ལྗོངས་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང་གིས“ཟུང་འབྲེལ་གཉིས”རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གིས་རིག་གནས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་རེས་དང་མཉམ་འདྲེས་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་གཞི་རྒྱུ་སྔོག་འདོན་བྱས་ཏེ། འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཁོངས་མི་དང་། ལྷག་པར་དུ། ཏང་ཕྱིའི་ལས་བྱེད་པས་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་བྱང་ཚད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་མཐོ་རུ་གཏོང་བའི་ཁྲོད་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ནུས་པ་སྔར་ལས་ལེགས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་དུ་འཇུག་དགོས།

བཞི་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལས་རིགས་ཀྱི་འཐུས་ཚབ་མི་སྣའི་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྡུད་བྱས་ཏེ་ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་གྱི་འགྱུར་ལྡོག་དང་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་མི་དམངས་ཀྱི་བསམ་པའི་རིག་གནས་འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོང་བར་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་དགོས། 《སྲོལ་ཡིག》ནང་དུ“སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་སློབ་གླིང་གིས་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་དང་། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འབྱུང་རྩ། གཞི་རྩའི་འཕེལ་ཕྱོགས་བཅས་ལ་ཞིབ་འཇུག་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གསར་གཏོད་དང་རིན་ཐང་འདུ་ཤེས་ལ་འགྲེལ་བཤད་གཏིང་ཟབ་བརྒྱབ་ཁར། ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཀྱི་གོང་བུ་འགྲིལ་ཤུགས་དང་། ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཤུགས། གསར་གཏོད་ནུས་པ་བཅས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས”ཞེས་བསྟན་ཡོད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། བོད་ལྗོངས་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང་གིས་སྔ་རྗེས་སུ་སློབ་མ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་གསར་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་ལྷ་མོའི་འཁྲབ་གཞུང《ལྗང་མདོག་གི་ཁ་བཏགས》ལ་ལྟ་བ་དང་། བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན་བོད་ཡིག་གནའ་དཔེ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་ཀྲུང་གོའི་གནའ་བོའི་ཚད་ལྡན་ཡིག་ཆར་ལྟ་སྐོར་བྱེད་པ། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོང་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལག་ལེན་འཚོལ་ཞིབ་སྤེལ་རེས་ཀྱི་འཆད་ཁྲིད་བྱེད་པ། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་གྱི་ཡིག་གཟུགས་འགྲེམས་སྟོན་སོགས་བྱེད་སྒོ་དེ་དག་གིས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཀྱི་ངོ་མཚར་ཆེན་པོ་ས་གནས་ས་ཐོག་ནས་ཉམས་ལེན་བྱེད་དུ་འཇུག་གི་ཡོད།

མདོར་བསྡུས་ན། དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་ཀྱིས་ཕྱི་ནང་ཚང་མར་དོན་དངོས་ཀྱི་དོན་སྙིང་གལ་ཆེན་ལྡན་ཡོད། རྒྱབ་ལྗོངས་ཆེན་པོ་དེའི་འོག བོད་ལྗོངས་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང་ལ་ལྡན་པའི“ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས”དང“སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས”ཞེས་པའི་རིན་ཐང་ཆེས་ཆེ་བའི་སྒོ་བྱང་གཉིས་ལས་དོན་སྙིང་གལ་ཆེན་རིམ་བཞིན་ཇེ་ཆེར་མངོན་བཞིན་ཡོད། དེར་བརྟེན་བོད་ལྗོངས་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་སློབ་གླིང་གིས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ཏེ། “རིག་གནས་ཆེན་པོའི”ལྟ་བར་གཞི་ཚུགས་པ་དང་། “འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ”གཉིས་ལ་གདོང་གཏུག་པ། “གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པ”གཉིས་ལ་དམིགས་པ་བཅས་བྱས་ནས། དུས་རབས་གསར་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་རིག་གནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་མུ་མཐུད་ལེགས་སྐྱེས་གསར་པ་འབུལ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས་སོ།

(བོད་ལྗོངས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་སློབ་གླིང་། བསྟན་འཛིན་གཡང་འཛོམས)