བོད་ལྗོངས་ཀྱི་བཟའ་བཏུང་ལས་རིགས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ།
ཉེ་ཆར། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཚོང་དོན་ཐིང་སོགས་སྡེ་ཚན་དགུ་ཡིས་མཉམ་དུ《བཟའ་བཏུང་ལས་རིགས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་བྱེད་ཐབས་འགའ་ཞིག》(གཤམ་དུ《བྱ་ཐབས》ཞེས་བསྡུ་རྒྱུ)བཀྲམ་པ་རེད། 《བྱ་ཐབས》ནང་སྤུས་ཚད་བདེ་འཇགས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། ཞབས་ཞུའི་རྩལ་ནུས་མཐོ་རུ་གཏོང་བ། ཚད་གཞིའི་མ་ལག་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ། འཛད་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་གཏོད་བྱེད་པ། ཁྱད་ལྡན་གནས་རྟགས་གཏོད་པ། བཟའ་བཏུང་སྤུས་རྟགས་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པ། བཟའ་བཏུང་རིག་གནས་དར་སྤེལ་གཏོང་བ། ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། ཁེ་ལས་ཀྱི་ཁུར་པོ་ཡང་དུ་གཏོང་བ། ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་བཅས་ཕྱོགས་བཅུའི་ཐད་ནས་གཙོ་གནད་བྱེད་ཐབས་བཏོན་ཏེ། བཟའ་བཏུང་ལས་རིགས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་རེད།
སྤུས་ཚད་བདེ་འཇགས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པའི་ཐད《བྱ་ཐབས》ནང་བཏོན་དོན། བཟའ་བཏུང་ཁེ་ལས་ཀྱི་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་བྱེད་པོའི་འགན་འཁྲི་དོན་འཁྱོལ་ནན་པོ་དང《བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་བཀོལ་སྤྱོད་ཚད་གཞི》ལག་བསྟར་ནན་པོ་བྱེད་དགོས། “དྲ་སྦྲེལ་དང་ཐབ་ཚང་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཟུང་འབྲེལ”གྱི་རྣམ་པ་དང“རིག་ལྡན་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས”ཀྱི་དྲ་ཐོག་ལྟ་འདོམས་མ་ལག་ཁྱབ་གདལ་བཏང་ནས་བཟའ་བཏུང་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཐབ་ཚང་བཀོལ་སྤྱོད་ལ་ཀུན་གསལ་ཅན་གྱི་ལྟ་འདོམས་མ་ལག་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། ཁྱིམ་སྤྱོད་གློག་ཆས་རྙིང་པ་གསར་པར་བརྗེ་བའི་སྲིད་ཇུས་སྤྱད་དེ་བཟའ་བཏུང་ཁེ་ལས་ཀྱིས་ཐབ་ཆས(འདུས་གྲུབ་ཐབ་ཆས་ཚུད་ཡོད)དང་། དུ་འཐེན་འཕྲུལ་འཁོར། ཆུ་དྲོད་གཏོང་ཆས་སོགས་སྒྲིག་ཆས་གསར་བརྗེས་ལ་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་དགོས།
ཞབས་ཞུའི་རྩལ་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་ཚད་གཞིའི་མ་ལག་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བའི་ཐད《བྱ་ཐབས》ནང་ཁ་གསལ་བཏོན་དོན། མཚན་སྙན་བཟང་བའི་བཟའ་བཏུང་ཁེ་ལས་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ་དྲ་སྦྲེལ་ལས་སྟེགས་དང་མི་ཤུགས་ཐོན་ཁུངས་ཞབས་ཞུའི་སྒྲིག་གཞིའི་ལས་མི་བསྡུ་བའི་ཐབས་ལམ་བརྒྱུད“འཚོ་བའི་ཞབས་ཞུའི་ལས་མི་བསྡུ་བའི་དུས་ཚིགས”ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ནས་ཕུལ་བྱུང་བཟའ་བཏུང་ལས་གཉེར་ཤེས་ལྡན་པ་བསྡུ་དགོས་པ་དང་། ལས་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ《བོད་ལུགས་ཇ་མངར་མོ་ལས་སྣོན་གྱི་ལག་རྩལ་ཚད་གཞི》དང《བོད་ཐུག་ལས་སྣོན་གྱི་ལག་རྩལ་ཚད་གཞི》སོགས་ཁྱད་ལྡན་བཟའ་བཏུང་གི་ས་གནས་ཀྱི་ཚད་གཞི་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ལྡན་པའི་གདེང་འཇོག་མ་ལག་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ནས་ཚད་ལྡན་གྱི་ཁྲིད་སྟོན་ནུས་པ་འདོན་དགོས།