ཚེས་25ཉིན་རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁ་ཧྲི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གསར་འགྱུར་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ནས་སྨན་བཅོས་ཤེས་ལྡན་པའི“ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི”རོགས་སྐྱོར་ལས་དོན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་སྨན་སྲིད་སིའི་སི་ཀྲང་གཞོན་པ་ཤིང་རུའོ་ཆི་ཡིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། ཀྲུང་དབྱང་རྩ་འཛུགས་པུས་རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་དུ་སྨན་བཅོས་ཤེས་ལྡན་པའི“ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི”རོགས་སྐྱོར་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་ལག་ལེན་བསྟར་བ་དང་། སྔ་རྗེས་སུ་བོད་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི“1+7”སྟེ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྨན་ཁང་དང་ས་ཁུལ་དང་གྲོང་ཁྱེར་རིམ་པའི་མི་དམངས་སྨན་ཁང་7དང་། ཤིན་ཅང་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི“7+1”སྟེ་ས་ཁུལ་དང་གྲོང་ཁྱེར་རིམ་པའི་མི་དམངས་སྨན་ཁང་7དང་པིང་ཐོན་གྱི་ཧྲི་དང་པོའི་མི་དམངས་སྨན་ཁང་བཅས་ས་ཁུལ་དང་གྲོང་ཁྱེར་རིམ་པ་དང་དེ་ཡན་གྱི་སྨན་ཁང་16ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུའི་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་རེད། 2021ལོར་བོད་ཀྱི་རྫོང་མི་དམངས་སྨན་ཁང་13རོགས་སྐྱོར་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་བཅུག་ཡོད། 2023ལོའི་ཟླ་7པར“ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི”མཚོ་སྔོན་ལ་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ལས་དོན་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་རང་སྐྱོང་ཀྲོའུ་དྲུག་གི་མི་དམངས་སྨན་ཁང་རོགས་སྐྱོར་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་བཅུག་པ་དང་། མིག་སྔར་མཚོ་སྐྱོར་སྨན་བཅོས་ཤེས་ལྡན་པ་མངགས་གཏོང་གི་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

སྨན་བཅོས་ཤེས་ལྡན་པ་ནི་སྨན་བཅོས་ཞབས་ཞུའི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་འགག་རྩ་ཡིན། ཤིང་རུའོ་ཆིས། སྨན་བཅོས་ཤེས་ལྡན་པའི“ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི”རོགས་སྐྱོར་ལས་དོན་སྤེལ་ཚུན། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཤེས་ལྡན་པ་འདེམས་གཏོང་བྱས་ཤིང་། མིག་སྔའི་བར་བོད་ལྗོངས་དང་ཤིན་ཅང་ལ་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་ཤེས་ལྡན་པ་3175འདེམས་གཏོང་བྱས་པའི་ནང་སྨན་བཅོས་ཤེས་ལྡན་པ་ཡོད་ལ་དོ་དམ་ཤེས་ལྡན་པའང་ཡོད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན། བོད་ལྗོངས་དང་ཤིན་ཅང་སོགས་ལ་སྨན་བཅོས་ཚོགས་པ་ཆིག་སྟོང་ལྷག་ཙམ་དང་སྨན་དོན་པ་7678ཀྱིས་རོགས་ཁྲིད་བྱས་ཡོད། རོགས་སྐྱོར་ཐོབ་པའི་སྨན་ཁང་གིས་འཆར་གཞི་ཡོད་པ་དང་གོ་རིམ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་སྨན་དོན་པ་4357རོགས་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་སྨན་ཁང་དུ་ཟབ་སྦྱོང་བྱེད་པར་མངགས་ཡོད་ཅེས་བཤད།

ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། བོད་ཀྱི“1+7”རོགས་སྐྱོར་ཐོབ་པའི་སྨན་ཁང་དག་གིས་2022ལོར་རིམ་པ་བཞི་པའི་གཤག་བཅོས་བྱེད་ཚད་8.8%བར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལོ་འཁོར་གོང་མ་ལས་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་1གིས་མཐོ་བ་ཡོད་པ་རེད། འདེད་རྩིས་རགས་ཙམ་བརྒྱབ་པར་གཞིགས་ན། རོགས་སྐྱོར་ཐོབ་པའི་རྫོང་སྨན་ཁང་13གྱི་རྒྱུ་ལྷག་གཉན་ཚད་ཀྱི་གཤགས་བཅོས་སོགས་རིམ་གསུམ་གཤག་བཅོས་བྱེད་ཚད་ལོ་གོང་མའི་14.8%ནས་37.4%བར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། ཤིན་ཅང་གི“7+1”རོགས་སྐྱོར་ཐོབ་པའི་སྨན་ཁང་གི་སྨན་ཁང་ནས་དོན་མཁན་ནད་པའི་ནད་དཔེ་སྡེབ་སྒྲིག་སྟོན་གྲངས་བརྟན་པོའི་ངང་འཕར་ནས་ཉེན་ཁ་ཆུང་བའི་ནད་དཔེའི་ཚོགས་སྤྱིའི་འཆི་ཚད་ཅུང་དམའ་པོ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་ཡོད།

སྨན་བཅོས་ཤེས་ལྡན་པའི་ཚོགས་པས་ལས་དོན་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནམ། ཧྲང་ཧའེ་གྲོང་ཁྱེར་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་ཡུས་ཐའོ་ཡིས། ཧྲང་ཧའེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་འདེམས་གཏོང་བྱས་པའི་ཆེད་ལས་པའི་ནང་དོས་དྲག་ནད་གཞི་ལྕི་རིགས་དང་། བུད་མེད་དང་བུ་བཙའི་ཚན་ཁག བྱིས་པའི་ཚན་ཁག་སོགས་ཚན་ཁག་དཀོན་པ་ཁག་གཅིག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་སྦྲིད་སྨན་དང་། བརྟག་བཤེར། ནད་རྐྱེན་སོགས་ཕྱོགས་བསྡུས་འདེགས་སྐྱོར་གྱི་ལས་སྟེགས་ཚན་ཁག་ཡོད་པས་ས་གནས་དེ་གའི་རྒྱུན་མཐོང་ནད་དང་། ཐོན་མང་བའི་ནད། དོས་དྲག་ཉེན་ཆེའི་ནད་བཅས་ཀྱི་ནད་བརྟག་སྨན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་བསྐངས་ཡོད། མིག་སྔའི་བར་ཧྲང་ཧའེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་བོད་ལྗོངས་དང་། ཤིན་ཅང་། མཚོ་སྔོན་བཅས་ལ་མཐོ་རིམ་སྨན་བཅོས་ཤེས་ལྡན་པ་900ལྷག་ཙམ་འདེམས་གཏོང་བྱས་ཡོད་ཅེས་བཤད།

“ཁ་ཧྲི་དང་ཉིང་ཁྲི་ས་ཁུལ་གྱི་ས་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་མི་འབོར་ཁ་ཐོར་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལ་དམིགས་ཏེ། ཀོང་ཏུང་གིས་ད་དུང་སྨན་བཅོས་རུ་ཁག་མངགས་ནས་གཞི་རིམ་གྱི་སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་གཞིར་གནད་སྨིན་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ཡོད” ཀོང་ཏུང་ཞིང་ཆེན་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་ཝང་ཧུང་པིན་གྱིས། ཀོང་ཏུང་གིས་རྫོང་དང་ཤང་གི་སྨན་ཁང་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུར་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་གཞི་རིམ་གྱི་སྨན་དོན་པ་གསོ་སྦྱོང་དང་སྦྱོང་བརྡར་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ཡོད། རིམ་རྩིས་བྱས་ན། གསོ་སྦྱོང་དང་རིག་གཞུང་སྤེལ་རེས་ཐེངས་120ལྷག་ཙམ་བྱས་པར་ཉིང་ཁྲི་ས་གནས་ཀྱི་སྨན་དོན་པ་མི་ཐེངས་9000ལྷག་ཙམ་ལ་ཕན་པ་ཐོབ་ཡོད། “དྲ་སྦྲེལ་+སྨན་བཅོས་བདེ་ཐང”གསར་གཏོད་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་སྟངས་འཕེལ་རྒྱས་ཤུགས་ཆེན་བཏང་སྟེ། མདུན་ཕྱོགས་དང་རྒྱབ་ཕྱོགས་སྨན་ཁང་དང་དེ་བཞིན་གཞི་རིམ་སྨན་ཁང་ལ་ཕྱོགས་པའི་རྒྱང་བསྟེན་ནད་དཔྱད་ཀྱི་མཐུན་སྦྱོར་འབྲེལ་བ་བཙུགས་ཡོད་ཅེས་བཤད།

ཅང་སུའུ་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྨན་ཁང་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་ཏིང་ཆང་གིས་2017ལོ་ནས་2019ལོའི་བར་ཤིན་ཅང་ཁེ་ཀྲོའུ་མི་དམངས་སྨན་ཁང་གི་ཡོན་ཀྲང་དང་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པའི་འགན་འཁུར་མྱོང་ཡོད། ཁོང་གིས་2016ལོ་ནས་བཟུང་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་སྨན་ཁང་གིས“ཚོགས་པས་ཚོགས་པ་ཁྲིད་པ”དང“སྨན་ཁང་གིས་ཚན་ཁག་ལ་འགན་ལེན་བྱེད་པ”“དགེ་རྒན་གྱིས་སློབ་མ་འཁྲིད་པ”སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་ནས་ཆེད་ལས་ཚན་ཁག་30ལྷག་ཙམ་ལ་གཙོ་གནད་ཐོག་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ཡོད། ས་གནས་དེ་གའི་སྨན་དོན་པ་330ལྷག་ཙམ་གྱིས་དགེ་སློབ་ཆ་སྒྲིག་བྱས་ནས། ས་གནས་དེ་གར་ནམ་ཡང་གནས་ཐུབ་པའི་སྨན་བཅོས་རུ་ཁག་གཅིག་བཞག་ཡོད་ཅེས་བཤད།