ད་ལོའི་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་སྙན་སྒྲོན་ནང“གསར་བརྗེའི་རྟེན་གཞི་ཁུལ་རྙིང་པ་དང་མི་རིགས་ས་ཁུལ་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོཌ་མྱུར་གཏོང་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་དང་། མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་མཐའ་དར་དམངས་ཕྱུག་དང་མཐའ་བརྟན་མཐའ་སྲུང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས”ཞེས་བཏོན་ཡོད།

རང་རྒྱལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་མི་རིགས་ས་ཁུལ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་ལྗོངས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་དང་དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་བོད་སྐྱོང་མཛད་ཇུས་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཐའ་བརྟན་མཐའ་དར་དམངས་ཕྱུག་བྱ་སྤྱོད་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་རྒྱུན་མཐུད་འཛུགས་གཏོད་བྱས་ནས་ས་མཐོའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཆར་གཞི་གསར་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བཀོད་ཡོད།

“ལོ་འདིའི་ནང་། ང་ཚོས་མཐའ་དར་དམངས་ཕྱུག་གི་བྱ་སྤྱོད་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་ནས་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་དང་སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུ་རྒྱུན་མཐུད་ལེགས་སུ་བཏང་སྟེ། རྫ་ཡུལ་དང་། སྨན་གླིང་། སྣང་རྫོང་བཅས་ཀྱི‘རིག་ལྡན་རླུང་འཕྲིན་གློག་བརྙན་བརྙན་འཕྲིན’གྱི་མཐའ་བརྟན་ལས་གྲྭ་བསྐྲུན་པ་དང་། མེ་ཏོག་རྫོང་འབྲས་སྤུངས་ཤང་ལ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་དུས་བདེའི་མཐའ་མཚམས་དཔེ་བཟང་ཤང་གྲོང་གི་མིང་བཏགས་ཡོད”ཅེས་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང་ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཧྲི་ཀྲང་དཔའ་དར་གྱིས་གསུངས་པ་དང་། ཁོང་གིས་ཉིང་ཁྲིའི་མཐའ་བརྟན་མཐའ་དར་དམངས་ཕྱུག་བྱ་སྤྱོད་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་འཛུགས་གཏོད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གསར་འགོད་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་རེད།

“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་བཞི་པའི”ཚུན་དུ། ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་དང་། དམངས་འཚོ་ལེགས་གཏོང་། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་སོགས་ཀྱི“འདུ་འགོད་ཆེན་པོ་བདུན”ལག་ལེན་ཤུགས་ཆེན་བསྟར་བས། མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་དང་སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཕྱིན་པ་དང་། རིག་ལྡན་མཐའ་སྲུང་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་ཐེབས་པ། མཐའ་མཚམས་གྲོང་མིའི་ཡོང་འབབ་མགྱོགས་མྱུར་འཕར་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་པ་བཅས་བྱུང་ནས། མང་ཚོགས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཆ་སྲུང་མཁན་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་ཁྱིམ་གཞིས་སྐྲུན་མཁན་ཞིག་ཧུར་ཐག་བྱས་ཡོད།

“ང་ཚོས་G318ལམ་ཐིག་གི་སྤུས་ཚད་མཐོར་གཏོང་སྒྱུར་བཀོད་ལས་གྲྭའི་ཉིང་ཁྲིའི་དུམ་བུ་དང་G219ཡི་མེ་ཏོག་ནས་རྫ་ཡུལ་བར་གྱི་དུམ་བུ་སོགས་རྣམ་གྲངས་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་བཏང་ནས་ཆུ་བེད་དང་། འཕྲིན་གཏོང་། གློག་དྲ་སོགས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་ཞུ་དང་སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་མ་ལག་སྐྲུན་རྒྱུ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ། མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་མྱུར་བཏང་ཡོད”ཅེས་དཔའ་དར་གྱིས་གསུངས།

“ཨེ་ཤེ་ཡ་ལྷོ་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཕྱོགས་པའི་སྒོ་དབྱེའི་རང་རྒྱལ་གྱི་མདུན་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐར་ཁུང་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས། 2024ལོར་ང་ཚོས་གཞིས་རྩེའི་དོན་དངོས་དང་བསྟུན་ནས་མཐའ་རྒྱུད་ཀྱི་ལེགས་ཆ་གང་ལེགས་འདོན་པ་དང་། ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི་བྱ་སྤྱོད་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བ། ཐབས་མང་མཉམ་སྤྱོད་ཀྱིས་ཁྲོམ་རའི་གསོན་ཤུགས་འཕེལ་བ་བཅས་བྱས་ནས་གཞིས་རྩེའི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་ཐོབ་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད”ཅེས་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཧྲི་ཀྲང་ཝང་ཧྥང་ཧུང་གིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་རེད།

གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར། འདས་ཟིན་པའི་ལོ་གཅིག་རིང་། གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན་གྱི་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་61བྱུང་ནས་12.5%འཕར་བ་དེས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་གྱི་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་བཟུང་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་སྐྱིད་གྲོང་དང་འགྲམ་འགག་སྒོ་ནས་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཁྲི་1.18ཕྱིར་གཏོང་བྱས་པར་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་15.49ཟིན་པ་དང་། ཐོ་བཀོད་ཕྱི་ཕྱོཌ་ཚོང་དོན་ཁེ་ལས་321ཟིན་ནས་དུས་མཚུངས་ལས་32%འཕར་ཡོད། གཞིས་རྩེའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐམ་སའི་འགག་སྒོའི་ཕྱིར་གཏོང་དངོས་ཟོག་ལྟ་བཤེར་བྱ་ཡུལ་སྤྱོད་འགོ་ཚུཌ་པ་དང་། ཨེ་ཤེ་ཡ་ལྷོ་མའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དངོས་ཟོག་སྐྱེལ་འདྲེན་དུས་གཏན་མེ་འཁོར་བདེ་བླག་ངང་གཏོང་འགོ་ཚུགས་ནས“འགྲོ་ལུགས་ཐེངས་གཅིག་གཉེར་ཚེ་འགག་སྒོ་ནས་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ”བྱུང་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་སྒོ་དབྱེའི་ལས་སྟེགས་སྐྱིད་གྲོང་མཐའ་མཚམས་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་ལས་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་མགྱོགས་མྱུར་བྱས་ཤིང་། གཞིས་རྩེའི(སྐྱིད་གྲོང)སྐམ་སའི་མཐའ་མཚམས་འགག་སྒོ་རྣམ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཟོག་འགྲེམས་ལྟེ་གནས་ལ་ཆོག་མཆན་ཐོབ་ནས། སྒོ་དབྱེ་འགག་སྒོའི་རིག་ལྡན་ཅན་གྱི་འཁོར་སྐྱོད་ཆུ་ཚད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད།

“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་བཞི་པའི”ཚུན་དུ། གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་འགག་སྒོའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་མགྱོགས་མྱུར་བཏང་བས། ཨེ་ཤེ་ཡ་ལྷོ་མར་ཕྱོགས་པའི་སྒོ་དབྱེའི་གཞིས་རྩེའི་བགྲོད་ལམ་གལ་ཆེན་གྱི་ལྟེ་བའི་ནུས་པ་སྔར་བས་མངོན་གསལ་དོད་དུ་ཕྱིན་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་མཐའ་རྒྱུད་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དང་། ཐོན་ལས་ཀྱི་ལེགས་ཆ། ཁྲོམ་རའི་ལེགས་ཆ་བཅས་ལ་གཞི་ཚུགས་ནས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་མང་དུ་བཏང་ཞིང་། 2024ལོར་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་བཀོལ་སྤྱོད་ཆོག་པའི་ཡོང་འབབ་7.2%དང་8.8%སོ་སོར་འཕར་བ་དང་། འཕར་ཚད་ཚང་མ་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ཨང་དང་པོར་སླེབས་ཏེ། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་ཇེ་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་བདེ་སྐྱིད་སྟོན་གྲངས་རིམ་བཞིན་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་ཅེས་ཝང་ཧྥང་ཧུང་གིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་རེད།

ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་ལྷོ་འདབས་དང་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་དབུས་སྨད་རྒྱུད་དུ་གནས་པའི་མེ་ཏོག་རྫོང་ནི་མོན་པ་རིགས་དང་ལྷོ་པ་རིགས་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་བོད་རིགས་དང་རྒྱ་རིགས་སོགས་ཀྱི་མི་རིགས་འཆམ་མཐུན་མཉམ་གནས་ཀྱི་མི་རིཌ་མང་བའི་འདུས་སྡོད་ཁུལ་ཞིག་རེད་ལ། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་འཛུགས་སྐྲུན་དཔེ་སྟོན་རྫོང་7གྱི་གྲས་ཤིག་ཀྱང་རེད།

“མེ་ཏོག་རྫོང་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་འཐབ་ས་དང་པོར་གནས་ཀྱང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་མཚམས་ཆད་མྱོང་མེད་ལ། མཐའ་མཚམས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡང་ཇེ་ཡག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད”ཅེས་ཕ་ཡུལ་གྱི་འགྱུར་ལྡོག་སྐོར་གླེང་སྐབས་རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཨུ་ཡོན་པད་མ་གཡུ་སྒྲོན་གྱིས་སྤོབས་པ་ཆེན་པོས་གསུངས།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། མེ་ཏོག་རྫོང་གིས“བརྟན་ལྷིང་དང་། འཕེལ་རྒྱས། སྐྱེ་ཁམས། མཐའ་སྟོབས”བཅས་ཀྱི་དོན་ཆེན་བཞིར་དམ་འཛིན་ཡག་པོ་བྱེད་པར་དམ་པོར་དམིགས་ཏེ། སྐྱེ་ཁམས་ཕྱུག་པའི་རྫོང་དང་། ནུས་རྒྱུ་སྟོབས་ཆེའི་རྫོང་། ཡུལ་སྐོར་གྲགས་ཅན་རྫོང་། མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མཐའ་མཚམས་གྲོང་རྡལ་བཅས“རྫོང་གསུམ་དང་གྲོང་རྡལ་གཅིག”གི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འཆར་གཞི་བཏིང་ནས་མེ་ཏོག་རྫོང་འདི་ཉིད་བོད་ཀྱི་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྔོན་སྤེལ་ཁུལ་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་ལྷོ་འདབས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་རྫོང་མཛེས་ཤོས་སུ་ཧུར་ཐག་སྐྲུན་བཞིན་ཡོད་ཅེས་པད་མ་གཡུ་སྒྲོན་གྱིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་རེད།

མེ་ཏོག་རྫོང་གི་མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ས་ཁོངས་སྲུང་བའི་འགན་འཁྲི་ཡོད་པ་དང་། ས་ཁོངས་སྲུང་བའི་འགན་འཁྲི་འཁུར་བ། ས་ཁོངས་སྲུང་བའི་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་པ་བཅས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོར་བཙུཌ་པས“མེ་ཏོག་རྫོང་ལ་དགའ་ཞེན་གྱིས་མཐའ་མཚམས་བརྟན་པོར་སྲུང་བ”དེ་རྒྱ་ཆེའི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློ་དང་བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་རང་རྟོགས་ལ་གྱུར་ཡོད།

མེ་ཏོག་རྫོང་གིས་ཇ་ཞིང་དང་ཤིང་འབྲས་མཉམ་འདེབས་དང་ནགས་ཁྲོད་དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཀྱི་ཞིང་ལས་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཧུར་ཐག་བཏང་ཞིང་། དམངས་སྲོལ་གནས་ཚང་ལ་མ་དངུལ་གཏོང་བ་དང་། ཁྱད་ལྡན་ཟ་ཁང་དང་ཇ་ཁང་འཛུགས་པ། ཞིང་ལས་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་རྫས་ཚོང་བ་བཅས་བྱས་པ་བརྒྱུད་མང་ཚོགས་ལ“ཡུལ་སྐོར་ཡོང་འབབ”བྱུང་ཡོད། 2024ལོར། རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་བཀོལ་སྤྱོད་ཆོག་པའི་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི་2.6ལྷག་ཙམ་ཟིན་ཡོད།

དུད་ཚང་ཚང་མ་དེ་སྔའི་གུ་དོག་ལ་ཐབས་ཆག་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཤིང་ཁང་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གཅིག་གྱུར་ཇུས་འགོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པའི་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཁང་པ་གསར་པར་སྤོས་ནས་ཆུ་དང་། གློག ལམ། འཕྲིན་གཏོང་། དྲ་བ་བཅས་གྲོང་ཚོ་དང་དུད་ཚང་ཚང་མར་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ་དང་། ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཨར་འདམ་ལམ་གྲོང་མདའ་དང་ཁྱིམ་གྱི་སྒོ་འགྲམ་བར་ཤར་གཏོང་ཐུབ་ཡོད།

རྒྱལ་ཁབ་ཡོད་ན་གཞི་ནས་ཁྱིམ་ཚང་ཡོད། མཐའ་མཚམས་ལྷིང་འཇགས་མེད་ན་ཁྱིམ་ཚང་ཁྲི་སྟོང་མང་པོའི་དུས་བདེ་མེད། མེ་ཏོག་རྫོང་གི་འཕེལ་རྒྱས་ནི“ཏང་གི་འོད་ཟེར་མཐའ་མཚམས་ཕྱོགས་སུ་འཕྲོ། མཐའ་མཚམས་མི་དམངས་སེམས་པ་ཏང་ལ་ཕྱོགས”པའི་གསོན་ཉམས་དོད་པའི་མཚོན་ཚུལ་ཞིག་རེད།